Özkaya Tıp Merkezi
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
MENÜ

Yazar: eren

Yayım tarihi

Yaza Sağlıklı Girin!

Hastalık ortaya çıkmadan önce, gerekli önlemleri alarak kişinin sağlıklı kalmasının amaçlandığı Check up, hem yaşam süresi, hem de kalitesi açısından son derece önemlidir. Siz de yaza girerken check up yaptırıp sağlığınızı güvenceye alabilirsiniz.

Erkekler İçin Check Up’ın Önemi Nedir?

Kişinin belirti gösteren bir şikayeti olmasa da gizlice oluşmaya başlayan hastalıklarının, yapılan muayene ve tetkiklerle erken aşamadayken saptanmasıdır.

Hastaların çoğu için check up standardize edilmiş bir işlem ise de, profesyonel sağlık çalışanları için check up’ın kime, ne zaman, nasıl yapılması gerektiği, iyi bilinmesi gereken bir konudur. “Yetersiz doktor hastalık ortaya çıktıktan sonra tedavi eder, normal doktor hastalık belirti vermeden tedavi eder ve iyi bir doktor ise hastalığı oluşmadan önler” prensibi doğrultusunda, hastalıkların erken dönemde tanısı ve hastalıkların nedeni olan yüksek risk faktörlerini saptamak önemlidir.

Check Up’ların Üroloji Muayenesi Bölümlerinde Ne Gibi Tetkik Ve Testler Yapılır, Bunların Amacı Nedir?

Check up yaptırmanın amacı, olası hastalıkların erken dönemde tespit edilerek, önlem alınması ve böylece kişinin sağlıklı kalmasıdır. Check-up’taki tetkikler sonucu, tanı alan vakaların tedavisi ve risk faktörlerinin düzeltilmesi ile hastalık, sakatlık ve ölümle sonuçlanabilecek durumları önlenmek mümkündür. Herhangi bir yakınması olmayan ve sağlam görülen erişkinlerin, yılda bir kez muayene edilmeleri, iyi bir hekimlik uygulaması olarak değerlendirilir.

Kadınlar İçin Check Up’ın Önemi Nedir?

Check-up yapılan hastalar genellikle iki ekstrem arasında yer alırlar. Bir kısmı, kavramı tam olarak tanımazlarken, bir kısım da gerçekte gereksinimleri olmadığı halde bir sürü rutin testi yaptırma eğilimindedirler. Gerçekten bu işlemlerin yararlı olması için; kişinin yaşı, cinsiyeti, aile öyküsü ve kişisel risk faktörleri değerlendirilerek, yapılacak testlere karar verilmelidir. Etkinlik değerlendirmesi yanında, bir testin, hangi yaş ve cinsiyet grubuna yapılması gerektiği de göz önüne alınmalıdır. Kişinin risk profili de yapılacak testlerin niteliğini ve sayısını belirlemelidir.

Yayım tarihi

İmaj Kaygısı Sigara Bağımlısı Yapabilir!

Bırakınca kilo alıyorum, hamile kalınca içmeyeceğim, çevremde herkes kullanıyor, bu benim tek zevkim… Sigara bağımlıları zararlarını bildikleri halde pek çok bahane ile bu alışkanlıklarını sürdürmeye devam ediyor. Kullanım yaşının gelişmiş ülkelere göre Türkiye’de çok daha düşük olması ise önemli bir tehlikeye işaret ediyor. Daha çocuk yaştaki bireyler ve gençler genellikle imaj kaygısı, büyüdüğünü ispat etmeye çalışma gibi nedenlerle sigara kullanabiliyor. Ancak sigaranın zararlı etkilerinin daha geniş kitlelere duyurulması, bağımlılık halinde de konu ile ilgili psikolojik destek alınması da önem taşıyor. 

En Hızlı Yayılan Ve En Uzun Süren Salgın


Dünya Sağlık Örgütü’nün “dünyanın en hızlı yayılan ve en uzun süren salgını” olarak ifade ettiği sigara, ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Son yıllarda sigara içme alışkanlığı, gelişmiş ülkelerde azalmakta iken, gelişmekte olan ülkelerde tüketimi her geçen yıl artış göstermektedir. Sigara bağımlılığı, içme örüntüsünün tutarlılık göstermesi, giderek sigara miktarının artırılması, bırakınca yoksunluk belirtilerinin yaşanması ve başarısız sigara bırakma girişimleri şeklinde tanımlanmaktadır.


Başlama Yaşı 10-11 Yaş Sınırına İndi


Sigara, içerisinde bulunan bağımlılık yapıcı madde olan nikotin nedeniyle aynı zamanda nikotin bağımlılığı olarak da adlandırılmaktadır. Sigara içmenin nikotin ile ilişkili bedensel etkilerinin yanı sıra ruhsal ve davranışsal yönleri de zamanla gelişmektedir. Bedensel, ruhsal ve davranışsal faktörler birbiriyle etkileşim halindedir ve bu faktörlerin yeterince incelenmediği durumlarda kişi kolaylıkla tekrar sigaraya başlayabilmektedir. Toplumsal, ekonomik ve sosyokültürel etmenler nedeniyle nikotin bağımlılığı sık gelişebilmekte ve Türkiye’de sigara başlama yaşının 10-11 sınırına indiği tahmin edilmektedir.
Çocukların ve ergenlerin sigaraya başlama nedenleri şunlardır;


• Düşük benlik saygısı, okul problemleri
• Akran etkisi
• Anne-babanın ya da aile büyüklerinin sigara içmesi
• Özendirici olması
• Bir gruba dahil olma kaygısı
• Bir büyüme sembolü olarak görülmesi
• İmaj kaygısı
• Kendini değersiz algılama


Bu nedenlerin yanında içmeyi cesaretlendirici ortam, çevreye özenme ve uyum gibi faktörler bu yaş grubunda sigara içme nedenleri arasında bulunmaktadır. Erken yaşta başlanan sigara içimi, erişkinlikte sigara içimi için en önemli risk etkenidir ve sigara içilen çevreden uzak duruldukça sigara içim ve bağımlılık oranının daha düşük olduğu belirtilmektedir.


Ulaşım Kolaylığı En Büyük Sorun


Sigara ulaşım kolaylığı, fiyatı ve diğer bağımlılık biçimleriyle karşılaştırıldığında ekonomik, hukuksal ya da ruhsal düzlemde daha az soruna yol açmaktadır. Bu durumda, sigaranın yarattığı olumsuz sonuçlara duyarsızlık yaratmakta ve sigarayı bırakma çabalarını azaltmaktadır. Ulaşım kolaylığı dışında, “kilo alırım, herhangi sebepten dolayı da ölebilirim, artık çok geç ya da gelecekte bırakırım” gibi düşünce kalıpları da sigarayı bırakmayı engelleyen nedenler arasında bulunmaktadır.


Sigarayı Kendi Başına Bırakanların %98’i Tekrar Başlıyor


Sigara bırakma başarı oranı, birçok madde bağımlılığı tedavisinde de olduğu gibi kişinin kendi isteği ve iradesi ile ilişkili olmaktadır. Davranışsal, fizyolojik ve ruhsal yoksunluk belirtilerinin kişiyi zorladığı bu süreçte, bilgilendirici ve destekleyici yardım almak bırakma eyleminin devamının sağlanması açısından çok önemlidir. Yapılan araştırmalara göre her yıl sigara içenlerin % 70 ’i bırakmayı düşünmekte ve 1/3 ü de bırakmayı denemektedir. Ancak bu süreci herhangi profesyonel bir yardım talep etmeden kendi başına deneyenlerin %98’i sonraki bir yıl içerisinde yeniden sigaraya başlamaktadır.


Sigara Bir Kendine Zarar Verme Davranışıdır


Sigarayı bırakma döneminde ortaya çıkan öfke, huzursuzluk, madde arama davranışı, gerginlik, yoğunlaşma güçlüğü gibi yoksunluk belirtileri kişinin içme süresi ve miktarı ile de doğrudan ilişkilidir. Çoğu bağımlı, diğer bağımlılık örüntülerinde olduğu gibi sigarayı bir rahatlama, stresle baş etme, öfke kontrol aracı gibi görmekte ve bu davranışı pekiştirmektedir. Psikolojik destek ile eşleşen bu davranış şekli ile ilgili farkındalık ve zor durumlarla baş etme becerileri psikoterapi yöntemleri ile kişiye kazandırılabilmektedir. Ayrıca bir çeşit kendine zarar verme davranışı olan sigara ve tütün kullanımının altında yatan nedenler incelenmeli ve destekleyici psikoterapi görüşmeleri kişinin ihtiyaçları doğrultusunda planlanmadır.

Yayım tarihi

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bağımlı kişilik bozukluğu, insanların duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarının karşılanmaya devam etmesi korkusuyla başkalarına bağımlılığın söz konusu olduğu bir kişilik bozukluğudur. Bağımlı kişilik bozukluğunda kişi kendini muhtaç hisseder ve başka insanların ilgi ve bakımına ihtiyaç duyar.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nedir?

Bağımlı kişilik bozukluğu, kişinin kendisini çaresiz ve yalnız hissetmesinin sonucu olarak başka insanların bakımına, desteğine ve ilgisine muhtaç olduğu zihinsel bir bozukluktur. Bağımlı kişilik bozukluğunda kişi kendisini çaresiz hissetmesinin yanında diğer insanların daha güçlü ve becerikli olduğu inancını taşır.

Yaygın bir psikolojik bağımlılıkla karakterize edilen bağımlı kişilik bozukluğunda bireyler kendilerine bakamayacak duruma gelir. Bakım ihtiyacının yanı sıra basit kararlar vermekte bile zorluk çekerler. Bakım ihtiyacını ve karar verme yetisini diğer insanların gerçekleştirmesini isterler. Bu süreçte sadece ilgi görme ihtiyacı bir kenara, diğer insanları rahatsız edecek kadar yapışkan bir tavır bile sergileyebilirler.

Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişilerde görülen yaygın belirtiler arasında terk edilme ve yalnız kalma korkusu, çaresizlik, duygusal açlık, basit kararları vermekte zorluk çekme ve sorumluluktan kaçınma yer alır.

Bağımlı kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler genellikle böyle bir sorunla mücadele ettiklerinin farkına varamayabilir. Bu gibi durumlarda profesyonel destek alınması şarttır ve bu bozukluk psikoterapi yöntemiyle tedavi edilmeye çalışılır.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Bireyin nasıl yetiştiği, bağımlı kişilik bozukluğunun oluşmasını önemli ölçüde etkiler. Çocuklukta istismara maruz kalınması, çocukluk travmaları, ailede psikolojik bozukluk geçmişi olan kişilerin genetik etkisi ve yetiştiği ortamdaki kültürel etkiler veya gelenekler bağımlı kişilik bozukluğuna yol açabilir.

Bağımlı kişilik bozukluğuna yol açabilecek faktörler şu şekilde açıklanabilir:

İstismara maruz kalınması: Özellikle çocukluk döneminde istismara maruz kalmış kişilerde yaşamın ileri evrelerinde bağımlı kişilik bozukluğu geliştirme riskleri daha yüksektir. Bu durum aynı zamanda başka psikolojik bozuklukları da tetikleyebilir.

Çocukluk travmaları: Çocukken sevilen birinin vefatı, meydana gelen kazalar, şiddet ve geçirilen bir hastalık çocukluk travmalarına örnek olarak verilebilir. Bu kişiler duygusal olarak bir zayıflık hissedebilir ve bağımlı kişilik bozukluğuna yatkın olabilirler.

Aşırı korumacı veya otoriter ebeveynler: Anne veya baba çocuklarına karşı aşırı korumacı veya otoriter davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlar genellikle çocuğun iyiliğini düşünerek yapıldığı ifade edilse de bu durum çocuğa zarar verebilir ve psikolojik olarak etkilenmesine sebep olabilir.

Genetik: Kişinin ailesinde bağımlı kişilik bozukluğu dahil olmak birtakım psikolojik bozukluklara sahip olan bireylerin varlığı da bu durumu tetikleyebilecek faktörler arasında yer alır.

Kültürel etkiler veya gelenekler: Bireyin yetiştiği kültür, çevresindeki gelenek-görenekler ve bazen dini inançlar da psikolojik olarak kişiye zarar verebilir.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Bağımlı kişilik bozukluğunda kişi yalnız kalma korkusu, çaresizlik, günlük ihtiyaçlarını giderememe ve basit kararları vermekte bile zorluk çekme gibi belirtiler yaşar. Bu bireyler sosyal ilişkilerde zayıftır ve diğer insanlara muhtaç olmakla birlikte aşırı yapışkan davranışlar sergiler.

Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişilerde görülebilecek belirtiler şu şekildedir:

  • Terk edilme ve yalnız kalma korkusu
  • Çaresizlik, tükenmişlik
  • Günlük ihtiyaçları giderememek
  • Basit kararları vermekte zorluk çekme
  • Sürekli başkalarından tavsiye almak
  • Pasif davranışlar
  • Sosyal ilişkilerde zayıflık
  • Eleştiriye karşı aşırı duyarlılık
  • Saflık hali

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Bağımlı kişilik bozukluğunun tanısı için kişinin yaşadığı semptomlar, geçmişte yaşadıkları ve şu an nasıl bir ruh hali içinde bulunduğu önemlidir. Psikolog veya psikiyatrist, bu sorgulamaların ardından kişinin yakın çevresinden de bilgiler toplayarak kesin tanıyı koymaya çalışır.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bağımlı kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler bu bozukluğun farkına varmakta ve kabullenmekte zorluk yaşadıkları için bu süreçte tedavi kolay bir şekilde gerçekleşmeyebilir. Tedavi ise genellikle psikoterapi ve ilaçları içerir.

Psikoterapide amaç, kişinin düşünceleri ve davranışlarıyla ilişkili kaygı ve korkularını ortaya çıkarmasına yardımcı olmaktır. Ayrıca psikoterapide kişinin çevresiyle daha olumlu ilişkiler kurması da sağlanır.

İlaç tedavisinde ise genellikle depresyon ve anksiyete ilaçlarından faydalanılır. Bağımlı kişilik bozukluğunu tedavi edecek spesifik bir ilaç olmadığı için depresyon ilaçları bu süreçte kişilik bozukluğunun etkilerini azaltma noktasında faydalı olabilir.

Yayım tarihi

Saç Ekimi Öncesi ve Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Saç ekimi öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gereken birçok kritik detay bulunmaktadır. Tedavinin uygulanması öncesi ve sonrası bu hususlara dikkat edilmemesi operasyon sonrası süreci önemli etkileyebilecektir.

Saç ekimi; kulağın üst bölgesi ile ensenin başladığı kısımdan kıl köklerinin (greft) saç dökülmesi görülen bölgeye nakledilmesidir. Saç ekimi yaptırmak isteyen bireylerin dikkat etmesi gereken en önemli husus; işlemin bir sağlık kuruluşunda alanında uzman hekimler tarafından uygulanmasıdır.

Son yıllarda dış görünüşün estetik görünmesine neden olan saçlar oldukça önem kazanmıştır. Bu nedenle saç sağlığı ve saç bakımı dikkat edilmesi gereken hususlardır. Saç dökülmesi ile oluşan kellik problemi cerrahi uygulamalarla çözülmektedir. Saç ekimi işleminin başarı ile tamamlanması, kişinin beklediği görüntüye ulaşabilmesi için uygulama uzman cerrah tarafından gerçekleştirilmelidir.

Saç Ekimi Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?

Tedavi kararı aldıysanız saç ekimi öncesi operasyon süreci ile ilgili kritik detaylar hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Doğru bilgiye ulaşabilmeniz ve kendiniz için uygun yöntemin belirlenebilmesi için bir hekimden bilgi almalısınız. Saç ekiminde sonucun başarısını etkileyen pek çok faktör bulunur. Bunlardan bazıları; kişinin kıl köklerinin (greft) kalitesi, yaşı, beslenme alışkanlıkları, sigara ve alkol tüketmesi, saçlarında dökülmenin düzeyi ekim işleminin sonuçlarını doğrudan etkilemektedir. Öncelikle kişiye ne kadar saç ekilmesi gerektiği, saç yoğunluğu gibi kriterler belirlenmektedir. Bu değerlendirme ışığında hastaya doğru bir şekilde bilgilendirme yapılmalıdır.

Saç ekiminden önce dikkat edilmesi gereken hususlar, uygulanması gerekenlere detaylı olarak aşağıda yer verilmiştir. Bunlara uyum sağlamanız iyileşme sürecinizi kısaltırken tedavinin maksimum verime ulaşmasını sağlar. Kıl köklerinin yeni ekildiği alanda tutunabilmesi ve saçların uzayabilmesi için dikkatli olmak önemlidir. 

Saç Ekimi Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Saç ekimi sonrasında dikkat edilmesi gereken hususlara detaylı olarak aşağıda yer verilmiştir. Saç ekimi sonrası dikkat edilmesi gereken hususlara tam uyum sağlamanız tedavinin en önemli kısmıdır. Saç köklerinin deriye tutunabilmesi, kıl kökü alınan bölgenin iyileşebilmesi ve saçların sağlıklı bir şekilde uzayabilmesi bu hususları uygulamanız ile doğrudan ilişkilidir. 

İşlemden sonra 2 hafta boyunca uygulamanız gereken yıkama yöntemleri bulunmaktadır. Bu süreçte şampuan ve kullanmanız gereken diğer ürünler tarafınıza bildirilecektir. Doktor tarafından size verilen ilaçları 8 gün süresince saatinde kullanmanız önemlidir.

Yayım tarihi

Neden Saçlar Dökülür?

Saç dökülmesi, hem kadınlar hem de erkekler için yaygın bir sorun olup, genellikle görünüm endişelere neden olur. Erkeklerde daha sık rastlanan bu durum, çeşitli faktörlerle tetiklenebilir. Bunun en büyük sebebi genetik faktörlerdir. Saç dökülmesine sebep olan diğer nedenler arasında ise sigara, beslenme alışkanlıkları, stres, uyku düzeni, deri problemleri, vitamin eksiklikleri, hormonal bozukluklardır. Kadınlarda ise doğum sonrasında yaşananlar, hamilelik, emzirme dönemi, menopoz süreci, doğum kontrol yöntemleri kullanımı saç dökülmesinin arttığı dönemler olarak görülmektedir.

Saç Dökülmesinin Nedenleri

Genetik Faktörler: Kalıtsal yatkınlıklar, saç dökülmesinin en yaygın sebeplerinden biridir ve erkek tipi kellik olarak bilinir. Genetik olarak saç köklerinin bazı hormonlara duyarlılığı, saçların zamanla dökülmesine neden olabilir.
Stres ve Yaşam Tarzı: Yoğun stres, aşırı diyetler ve dengesiz yaşam tarzı seçimleri, saç foliküllerinin zayıflamasına ve saç dökülmesine yol açabilir.
Sağlık Sorunları: Menopoz, tiroid problemleri, demir eksikliği kansızlık gibi sağlık durumları saç dökülmesini tetikleyebilir.
Beslenme Eksiklikleri: Yetersiz beslenme ve özellikle demir, çinko, B12 vitamini gibi saç sağlığı için kritik olan vitamin ve minerallerin eksikliği, saç köklerinin zayıflamasına ve dökülmesine sebep olabilir.

Saç Dökülmesi Tedavileri

Beslenme Düzeltmeleri ve Vitamin Takviyeleri: Sağlıklı saç büyümesini desteklemek için gerekli besinlerin ve vitaminlerin sağlanması önemlidir.
Saç Ekimi: Kalıcı saç kaybı durumunda, FUE tekniği ile doğal görünümlü saç ekimi yapılır. Bu teknik, kalıcı ve sağlıklı bir çözüm sunar.

Saç Dökülmesiyle Başa Çıkma Yolları

Doğal Ürün Kullanımı: Saç bakımı için kimyasal içermeyen, doğal ürünlerin tercih edilmesi, saç köklerine zarar verme riskini azaltır.
Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınma: Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklar, genel sağlık ve dolayısıyla saç sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir.
Düzenli Kontroller: Saç dökülmesi sorunu uzun süre devam ediyorsa, altta yatan nedenlerin belirlenmesi ve uygun tedavinin uygulanması için bir dermatoloji uzmanına başvurmak önemlidir.

Yayım tarihi

Sınav Kaygısı

Sınav kaygısı öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıdır. Kişinin bilgi ve becerilerinin belli ölçütlerle incelenip değerlendirildiği durumlarda yaşadığı işlev bozucu incelenme kaygısıdır.

Bu incelenme kişinin benliğine bir tehdit olarak algılanır ve dikkatin, sınav ve kendine ilişkin düşünceler arasında bölünmesine neden olarak performansta düşüşe sebep olur.

Sınav Kaygısı Neden Olur?

  • Sınavın sürecinden çok sınavın sonucuna odaklanma
  • Sınavın sonucunu felaketleştirme
  • Bilgisine güvensizlik
  • Olumsuz değerlendirilme korkusu:

Bilgisinin değil, kişiliğinin değerlendirildiği düşüncesi

Sınav Kaygısı İle Nasıl Baş Edilir?

  • Kaygıyı çalışmak için motivasyon olarak kullanarak
  • Gevşeme teknikleri ile kaygının fizyolojik belirtilerini azaltarak
  • Sınav ve sonucuyla ilgili gerçekçi olmayan düşünceler yerine gerçekçi, yararlı düşüncelere odaklanarak
  • Sınavda başarılı olup olmamayı düşünmek yerine elinde olanı yapmaya çalışarak
Yayım tarihi

PCOS

Polikistik Over Sendromu ya da kısaltılmış adıyla PCOS, dünya genelinde birçok kadının yaşamını etkileyen, hormonal bir dengesizlik durumudur. Bu durum, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistlerin oluşumuyla karakterize edilir ve tipik olarak adet düzensizlikleri, kısırlık ve diğer sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Ancak her kadının deneyimi farklıdır ve PCOS’un etkileri çeşitlilik gösterir. Bu blog yazısında, PCOS’un ne olduğundan tutun da nedenlerini, belirtilerinden tanı konulma yöntemlerine kadar geniş bir spektrumda bilgilendirme yapacağız. Ayrıca, PCOS tedavisi ve bu durumla başa çıkma yolları ile PCOS’a iyi gelen besinler hakkında da önemli bilgiler paylaşacağız. Eğer siz de PCOS ile mücadele ediyor veya konu hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, bu yazı size rehberlik edebilir.

PCOS Nedir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınların üreme sisteminde genellikle ergenlik dönemi sonrasında baş gösteren ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Bu rahatsızlık, kadın üreme hormonlarında meydana gelen dengesizliklerle karakterize edilir ve çoğu zaman yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistlerin oluşumuyla kendini gösterir. PCOS, dünya genelinde pek çok kadını etkileyen ve kısırlığa yol açabilen önemli sağlık sorunlarından biri olarak kabul edilmektedir.

PCOS tanısının konulabilmesi için tipik olarak çeşitli belirtilerin varlığı ve hormonal test sonuçlarının incelenmesi gerekmektedir. Bu durumun kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılmış değildir, ancak genetik faktörler, insülin direnci ve hormon düzeylerindeki değişimlerin bu sendromun gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Hastalığın tedavisi, kişinin belirtilerine ve reproduktif planlarına göre özelleştirilmelidir.

PCOS belirtileri arasında düzensiz adet döngüleri, aşırı tüylenme (hirsutizm), sivilce oluşumu, saç dökülmesi, kilo alma ve insülin direnci yer alır. Kadınlarda bu belirtilerin fark edilmesi, hastalığın tanı ve tedavisinin ilk adımıdır. Fiziksel belirtilerinin yanı sıra, PCOS, psikolojik olarak da etkileyebilir ve depresyon veya anksiyete gibi duygusal sorunlara yol açabilir.

PCOS’un yarattığı sağlık zorluklarına karşı etkili ve birey odaklı bir yaklaşım gerekmektedir. Beslenme düzeninde değişiklikler, düzenli fiziksel aktivite ve gerekli durumlarda medikal tedaviler, hastalığın yönetiminde kilit rol oynar. Ayrıca kadınların bu sendromla ilgili bilinç düzeylerinin artması, PCOS ile yaşamın daha iyi idare edilmesini sağlayabilir ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunabilir.

PCOS’un Nedenleri Nelerdir?

PCOS, yani Polikistik Over Sendromu, kadın sağlığını etkileyen çok yönlü bir endokrin bozukluğu olarak bilinmektedir. PCOS’un kesin nedenleri tam olarak belirlenememiş olsa da, uzmanlar birkaç potansiyel tetikleyici üzerinde genel bir uzlaşmaya varmıştır. Örneğin, genetik faktörler, PCOS gelişiminde önemli bir rol oynamakta, bu hastalığın ailede önceden var olması, diğer bireylerde de görülme olasılığını arttırmaktadır.

İnsülin direnci, PCOS ile ilişkili en yaygın sorunlardan biri olarak karşımıza çıkar ve bu durum, vücuttaki hücrelerin, insülin hormonuna karşı duyarlılığını kaybetmesine neden olur. Bu durum, overlerin fazla miktarda androjen üretmesine, bu da düzensiz adet dönemleri ve polikistik overler gibi sorunları tetikler. Ayrıca obezite, PCOS gelişimini etkileyebilen başka bir faktördür; kilo fazlalığı insülin direncini arttırabilir ve hormonal dengesizliklere yol açabilir.

Açıklanamayan kilo artışı veya zayıflama da dahil olmak üzere, yaşam tarzı faktörleri de PCOS‘un oluşumunu etkileyebilir. Aktif bir yaşam süren kadınlarda PCOS görülme ihtimali daha düşüktür; düzenli egzersiz, insülin seviyelerini düzenleyerek PCOS’un bazı etkilerini hafifletebilir. Aynı zamanda sağlıklı beslenme alışkanlıkları, hormonal dengeyi koruyarak PCOS riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Stresin de PCOS’un nedenleri arasında yer aldığı düşünülmektedir, çünkü kronik stres, vücudun hormon üretimini etkileyebilir. Bu, adet döngüsünün düzensizleşmesine ve androjen seviyelerinin artmasına neden olan bir faktör olabilir. Son olarak, uzun dönemde, çevresel toksinler ve kesin olmamakla birlikte kimyasal maruziyetlerin de PCOS üzerinde potansiyel etkileri tartışılmaktadır, bu alanda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

PCOS Belirtileri Nelerdir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadın sağlığı üzerinde derin etkileri olan ve çeşitli semptomlarla kendini gösterebilen, hormonal dengesizlikler sonucu meydana gelen bir sağlık sorunudur. PCOS belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterse de, en yaygın semptomlarından biri düzensiz adet döngüleridir. Bu, adetlerin uzun süreli gecikmeler yaşaması ya da tamamen durması şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

Hormonal dengesizliklere bağlı olarak, hirsutizm yani vücutta ve yüzde aşırı ve anormal tüylenme de PCOS’un gözle görülür belirtileri arasında sayılabilmektedir. Özellikle bıyık ve sakal bölgelerinde, göğüs ve karında artan kıllanma, kadınlarda büyük bir stres kaynağı olabilir ve estetik kaygılara yol açabilir.

Bir diğer önemli belirti ise akne ve cilt problemleridir. PCOS ile mücadele eden kadınlarda, yaygın cilt yağlanmasının sonucunda yüz, sırt ve göğüs bölgelerinde şiddetli akne vakaları görülebilir. Ayrıca, kilo vermede güçlük ve hızlı kilo alımı da bu sendromun olası semptomları arasındadır, bu da insülin direnciyle doğrudan ilişkilendirilebilmektedir.

PCOS tanısı olan kadınlarda saç dökülmesi veya saç incelmesi gibi belirtiler de sıklıkla rastlanan durumlardır. Androgen hormonlarının aşırı üretimi sonucunda, erkek tipi kellik olarak da adlandırılan bu durum, kadınlar için özgüven sorunlarına sebep olabilmekte ve sosyal yaşamlarını olumsuz olarak etkileyebilmektedir.

PCOS Tanısı Nasıl Konulur?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadın sağlığını tehdit eden ve tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir sendromdur. Bu nedenle, PCOS tanısının erken konulması ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması büyük önem taşımaktadır. PCOS tanısı genellikle hastanın öyküsü, fiziksel muayenesi ve çeşitli laboratuvar testleri yardımıyla konulabilir. Öte yandan, PCOS’un çok çeşitli belirtileri olabileceği için tanı süreci zaman zaman zorlayıcı olabilir.

PCOS tanısı için doktor ilk olarak hasta ile detaylı bir görüşme yaparak adet düzensizlikleri, kilo problemleri, kıllanma artışı gibi semptomların varlığını ve süresini değerlendirir. Bunun ardından, pelvik ultrason ile overlerde kist olup olmadığına bakılır. Kistler PCOS’un tipik görüntülerinden biridir ancak her kist PCOS anlamına gelmez. Buna ek olarak, hormon testleri ile insülin direnci, androjen seviyeleri gibi endokrinolojik faktörler incelenir.

PCOS tanısı konkluzyona varılmadan önce, hastanın yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve ailede PCOS öyküsünün olup olmadığı gibi etmenler detaylı bir şekilde incelenmelidir. Bazen tanı, diğer hormonal bozuklukların ve endokrin hastalıklarının dışlanmasını takiben konulabilir. Bu süreç multi-disipliner bir yaklaşımı gerektirebileceği için, hastanın endokrinolog, jinekolojist ve beslenme danışmanları ile işbirliği içinde olması önerilmektedir.

PCOS tanısı konduktan sonra, tedavi adımlarına geçilmelidir. Tedavi, hastanın semptomlarına ve yaşam tarzına göre özelleştirilmelidir. Örneğin, eğer kilo sorunu varsa, diyet ve egzersiz planları daha etkin bir rol oynayabilir. Ayrıca, metformin gibi insülin direncini düşüren ilaçlar veya doğum kontrol hapları hormon düzeylerini dengede tutmak için tercih edilebilir. Her durumda, PCOS yönetiminde bireysel tedavi planı hayati önem taşımaktadır.

PCOS Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadın sağlığını etkileyen hormonal dengesizliklerin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve tedavi edilmediği takdirde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilecek bir durumdur. PCOS tedavi yöntemleri kişiselleştirilerek uygulanmalı ve hastanın yaşam tarzına, semptomların şiddetine ve eşlik eden sağlık problemlerine göre özenle ayarlanmalıdır. Tedavi süreci, genellikle düzensiz adet döngülerini düzenleme, insülin direncini azaltma ve kısırlık sorunlarına çözüm bulmaya yönelik multidisipliner yaklaşımlar içerir.

Yaşam tarzı değişiklikleri, PCOS tedavisinin temelini oluştururken, düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları bu değişiklikler arasında en belirgin olanlardır. Ayrıca, protein ağırlıklı ve düşük karbonhidratlı diyet planları, insülin seviyelerinin kontrol altına alınmasında ve dolayısıyla PCOS semptomlarının hafifletilmesinde etkili olabilmektedir. İlaç tedavisi olarak ise genellikle doğum kontrol hapları, insülin sensitizing ilaçlar ve bazen de ovülasyonu destekleyici tedaviler önerilmektedir.

Ovülasyon indüksiyonu, PCOS’lu kadınların gebe kalmak istemeleri durumunda başvurulan bir tedavi yöntemidir. Metformin gibi insülin direncini hedef alan ilaçların kullanımı, düşük dozda klomifen sitrat uygulaması veya daha ileri tedavi seçenekleri olan gonadotropinler ile ovülasyonun sağlanması bu yöntemler arasındadır. Kısırlık tedavisinde kullanılan bu ilaçların etkinliği, bireyin özel sağlık durumuna göre değişkenlik göstermekle beraber, çoğu vakada umut verici sonuçlar alınabilmektedir.

PCOS tedavisinde hormonal dengesizlikleri düzelten ve menstrüasyon döngüsünü normalize eden diğer ilaçlara da başvurulabilir. Bunun yanı sıra, belirli vakalarda cerrahi müdahale olan ‘ovaryan drilling’ işlemi de ovülasyon sorunlarını çözmek için kullanılabilmektedir. Her durumda, hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş tedavi planı yapmak optimum sonuçlar elde etmek için en önemli adımdır. Bu nedenle, PCOS tedavisi sürecinde multidisipliner bir yaklaşım ve uzman hekimlerle yakın bir iş birliği gerekmektedir.

PCOS’a İyi Gelen Besinler Nelerdir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınlarda metabolizma ve hormonal dengesizliklerle ilişkili bir durum olarak tanımlanmaktadır ve düzenli diyet ile desteklenmesi çok önemlidir. PCOS tedavisi sürecinde, vücudun insülin direncini azaltmaya ve hormon dengesini iyileştirmeye yardımcı olabilecek belirli besinler vurgulanmaktadır. Özellikle anti-inflamatuar özelliklere sahip gıdalar, bu sendromun yarattığı olumsuz etkileri hafifletebilmektedir.

Yapılan çalışmalar, yüksek lif içeren gıdaların ve kompleks karbonhidratların PCOS belirtileri üzerinde olumlu etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Bu tür besinler, kan şekerini daha yavaş yükseltmekte ve bu da insülin seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olmaktadır. Örnek olarak, kahverengi pirinç, quinoa, tam taneli ekmek ve sebzeler bu kategoride değerlendirilebilir.

PCOS’lu bireyler için Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin besinlerin de faydalı olduğu bilinmektedir. Somon, ceviz ve chia tohumları gibi besinler, hem anti-inflamatuar etkiye sahiptir hem de hormon regülasyonunu desteklemektedir. Bu nedenle PCOS diyetinde bu tür besinlere sıklıkla yer verilmesi tavsiye edilmektedir.

Ayrıca, magnezyum açısından zengin gıdaların PCOS belirtilerini hafifletmeye yardımcı olduğu gözlemlenmiştir. Bu minerale zengin olan avokado, badem, ıspanak ve kabak çekirdeği gibi besinler, hormonal dengenin korunmasına katkıda bulunur ve PCOS yönetiminde pozitif bir rol oynar.

PCOS’la Başa Çıkmanın Yolları

Polikistik over sendromu (PCOS), hormon dengesizliklerine ve çeşitli metabolik sorunlara neden olan yaygın bir kadın sağlığı sorunudur. Bu durumla başa çıkmanın yollarını bulmak, genellikle kişisel sağlığınızı ve yaşam kalitenizi iyileştirebilir. Öncelikle, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir diyet planının önemi vurgulanmalıdır; bu adımlar, vücut ağırlığını kontrol altında tutmaya ve insülin direncini azaltmaya yardımcı olur.

Stres yönetimi de PCOS ile mücadelede kilit bir unsurdur. Yoga, mindfulness meditasyonu veya nefes egzersizleri gibi rahatlama teknikleri, stresle başa çıkmak ve hormon seviyelerini dengelemek için oldukça etkili olabilir. Dahası, düzenli uyku düzeninin sağlanması ve yeterli uyku alınması hormon dengesinin korunması için hayati önem taşır.

PCOS ile başa çıkmada, doktorunuzun rehberliğinde uygun bir ilaç tedavisi planının uygulanması da önemli olabilir. Metformin gibi insülin duyarlılığını artırıcı ilaçlar ya da doğum kontrol hapları gibi hormon tedavileri, semptomları kontrol altına almak için tercih edilebilir. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce, yan etkileri ve uzun vadeli kullanımın etkilerini iyice anlamak için doktorunuzla açık bir diyalog kurmanız şarttır.

PCOS’a sahip birçok birey, özellikle sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimseyerek semptomlarını hafifletebilir. Yüksek lifli gıdalar, tam tahıllar, taze sebzeler ve meyveler ile anti-enflamatuvar özelliklere sahip olan Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin besinler diyette öncelikli olarak yer almalıdır. Bu yaklaşım, PCOS’la mücadelede önemli adımlardan biri olarak kabul edilir ve genellikle uzman diyetisyenlerle birlikte hazırlanan kişiselleştirilmiş bir beslenme planı tüm farkı yaratabilir.

Yayım tarihi

Ağız ve Diş Sağlığı Önemi

Ağız ve diş sağlığı, sadece estetik amaçla dikkat edilmesi gereken bir husus değildir. Tetikleyebileceği kronik rahatsızlıklar nedeniyle de mutlaka dikkat edilmesi ve de üzerinde zaman geçirmeden durulması gereken bir konudur. Aksi takdirde diş ve diş eti sorunlarında yaşanabilecek birtakım problemlere yol açması söz konusu olacaktır. Bu problemlerin arasında ise:

  • Kalp ve dolaşım problemleri,
  • Hamile kadınlar için düşük riski,
  • Kronik solunum rahatsızlıkları,
  • Sindirim sisteminde bazı sorunların oluşması gibi durumlar yer almaktadır.

Bölümümüz olarak dünyada ve de ülkemizde en önemli sağlık sorunlarından biri olan diş ve diş eti hastalıklarına gerekli ehemmiyeti ve de özeni gösteren uygulamaları yapmaktayız.

Sindirim kanalının girişi olan ağız, olası olumsuzluklarda diş sağlığının bozulmasına neden olabileceği gibi akabinde sindirim rahatsızlıklarına da neden olabilmektedir. Dişlerin eksik olması bazı seslerin çıkarılmasını zorlaştırır ve yemek esnasında da problemler yaşamasına neden olmaktadır.

Hamilelik öncesi planlamada diş hekimi kontrolü de mutlaka önemsenmesi ve de ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Öncesinde tedavi edilmemiş diş ve diş eti hastalıkları erken doğum ve düşük gibi problemlere yol açabilmektedir. Hamilelik döneminde de kusmalar neticesinde ağız içerisinde oluşan asidik ortam nedeniyle düzgün temizlenmediği takdirde diş çürükleri oluşabilmektedir.

Hormon seviyelerinin artışı da diş eti iltihaplanmalarına neden olabilmektedir. Bu nedenle hamilelik döneminde 3 aylık periyotlar dahilinde diş hekimine gidilip muayene olunması diş hekimlerimiz tarafından tavsiye edilmektedir.

Ağız ve diş sağlığı konusunda en önemli iki problem de diş çürükleri ile diş iltihaplanmaları olarak gösterilmektedir.

Diş çürüğü ve diş eti iltihaplanması vücuttaki diğer organları da etkileyebilmekte ve kalp, böbrek gibi organlarda bazı sağlık sorunlarına yok açabilecek enfeksiyonlara da kaynak olabilmektedir. Bu nedenle olası bir kırık, çürük ya da ağrı gibi bir durumda mutlaka diş hekimine başvurulması bölümümüz tarafından tavsiye edilmektedir.

Erken tanı, ağız ve diş sağlığı korunması açısından son derece önemlidir. Yılda en az iki defa muayene olunması olası hastalıkların da önüne geçilmesini sağlayacaktır. Aynı zamanda genel olarak her bireyin aşırı asitli ve de şekerli yiyecek ve içeceklerden mümkün olduğunca kaçınması tavsiye edilmektedir.

Fındık ve ceviz gibi kabuklu çerezlerin dişler ile kırılmaması gerekmektedir. Aksi takdirde diş minelerinin çatlamasına ve de ardından diş minelerinin yeterli korumayı sağlayamadığı için de bakterilerin oluşumuna zemin hazırlanmaktadır. Diş minesinin koruyucu etkisinin ortadan kalkması da çürüklere ve de enfeksiyonlara neden olmaktadır.

Özkaya Tıp Merkezi olarak dişlerde var olan gelişim bozuklukları konusunda uzmanlaşmış diş hekimlerince gerekli tedaviler de yapılmaktadır.

Ağız ve diş sağlığı varlığından ağız ve dişlerde hem yapısal hem de işlevsel herhangi bir bozukluğun olmaması durumunda ancak bahsedilebilecektir. Bu nedenle ağız ve diş sağlığı bölümümüz herhangi bir problem yaşanmasa dahi düzenli olarak diş hekimi muayenesinden geçilmesini önermektedir.

Çünkü kötü beslenme, alkol ve tütün malzemesi gibi kötü alışkanlıklar çeşitli diş ve diş eti hastalıklarının yaşanmasına neden olabilmekte ve de sağlığımızı ve bunun yanında psikolojimiz de etkilemektedir. Hem ağız ve diş sağlığı hem de genel sağlığımızı korumak adına düzenli kontrollerin yapılması uzman diş hekimlerimiz tarafından tavsiye edilmektedir.

Özkaya Tıp Merkezi’nde ağız ve diş sağlığı konusunda olası tanıların kullanılmakta olan tetkiklerimiz arasında ağız içi ve ağız dışı röntgenler ile çene kemikleri görüntülemesi bulunmaktadır.

Diş filmi çekilerek ağız ve diş sağlığı sorunlarının saptanması sağlanmaktadır. İki tipi periapikal olan iki ya da üç dişi gösteren filmler ve panoramik filmler hem alt hem üst tüm dişleri ve çene kemiklerinin tamamını gösteren filmler ile diş hekimlerimiz ayrıntılı değerlendirmeleri yapmaktadırlar.

Ağız, diş ve çene hastalıklarının tespit edilmesi ve ilgili tanının konması için uygulanan bu teşhis yöntemleri, hastanın belirtmiş olduğu şikayetlere göre hastanemizde yer alan ağız ve diş sağlığı bölümümüz tarafından talep edilmektedir.

Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra sorunun ne olduğu ve nasıl bir tedavi uygulamasına gerek duyulduğu hastaya detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.

Yayım tarihi

Cinsel Sağlık

“Cinsel sağlık, sadece fiziksel bir ihtiyaç değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal mutluluğun da temelini oluşturan, geniş anlamıyla insan hayatının önemli bir parçasıdır. Ancak maalesef ki cinsellik tabularla ve yanlış bilgilerle dolu bir konu olarak karşımıza çıkar ve bu da zaman zaman cinsel sağlığın ihmaline yol açabilir. Peki, cinsel sağlık nedir ve neden bu kadar önemlidir? Sağlıklı bir cinsel yaşam için neler yapılmalıdır? Cinsel sağlık sorunları ile nasıl başa çıkılabilir? Hangi cinsel yolla bulaşan hastalıklar bilinir ve korunma yolları nelerdir? Doğru beslenme cinsel sağlığımızı nasıl etkiler ve hangi tıbbi kontroller düzenli olarak yapılmalıdır? Tüm bu soruların cevaplarını ararken, cinsel sağlığı korumanın ve bir bütün olarak sağlıklı bir yaşama sahip olmanın yollarını da keşfedeceğiz. Şimdi bu önemli konuyu detaylarıyla ele alalım.”

Cinsel Sağlık Nedir?

Cinsel sağlık, bireylerin cinsel yaşamlarını güvenli, tatmin edici ve zorlama olmaksızın sürdürebilmeleri için gerekli olan fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal esenlik durumunu ifade eder. Bu kavram, yalnızca hastalık veya fonksiyon bozukluğunun olmamasını değil, aynı zamanda pozitif bir cinsel yaşantın ve sağlıklı cinsel ilişkilerin ön plana çıkmasını da vurgular.

Cinsel sağlık, kişilerin kendi cinselliklerini tanımaları, cinsel tercihlerine saygı duyulması ve karşılıklı rızaya dayalı cinsel etkileşimlerde bulunmalarının temeli olarak kabul edilir. Cinsel sağlık konusunda bilinçlenme ve eğitim, bu alanda karşılaşılabilecek risklerin azaltılması ve bireylerin kendilerine ve partnerlerine karşı sorumluluklarını anlamaları açısından büyük önem taşır.

Bu bağlamda, cinsel sağlık kavramı, cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi, üreme sağlığı, aile planlaması ve güvenli cinsel ilişki gibi önemli konuları kapsar. Bireyler, cinsel sağlık konusunda bilgili ve duyarlı olduklarında, cinsel yaşamlarını daha sağlıklı ve mutlu bir şekilde yönetebilirler.

Cinsel sağlık eğitimi, genç yaşlardan itibaren verilmeye başlandığında, bireylerin ilerleyen dönemlerde karşılaşabilecekleri cinsel sorunlarla başa çıkmalarını kolaylaştırır ve cinsel yaşamlarını iyileştirecek bilgi ve beceriler kazanmalarına yardımcı olur. Nitekim, toplumun cinsel sağlık bilincini geliştirme ve bu yönde politikalar oluşturma, toplumsal refahın arttırılmasında kilit bir role sahiptir.

Cinsel Sağlık Neden Önemlidir?

Cinsel sağlık, bireylerin genel sağlığının temel bir parçası olarak kabul edilir ve bu sağlığın korunması, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürebilmek için kritik bir öneme sahiptir. Cinsel sağlık sadece hastalıklardan uzak olmak değil, aynı zamanda sağlıklı, güvenli ve tatmin edici bir cinsel yaşam ile kişunsel gelişim ve hoşnutluk anlamına gelir.

Cinsel sağlık neden önemlidir sorusuna verilebilecek nedenlerden biri, cinsel sağlığın korunmasının, bireylerin başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmasına ve sosyal çevresi ile uyum içinde bir yaşantı sürdürebilmesine yardımcı olmasıdır. Cinsel sağlık aynı zamanda, cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi ve üreme sağlığının korunması açısından da son derece önemlidir.

İnsanlar çoğunlukla cinsel sağlık kavramını yalnızca cinsel ilişki ve üreme ile sınırlarlar; fakat bu alan duygusal, psikolojik ve sosyal faktörleri de içeren daha geniş bir perspektifi gerektirir. Bu nedenle cinsel sağlık da diğer sağlık alanları gibi, düzenli tıbbi kontroller, doğru beslenme alışkanlıkları ve bütüncül bir yaşam tarzının desteklenmesi suretiyle korunmalıdır.

Özetle, cinsel sağlığın önemi, yalnızca bireyin kendisi için değil, aynı zamanda partnerleri, aileleri ve toplum için de geçerlidir. Dolayısıyla, cinsel sağlık ve iyilik halini korumak, toplumun genel sağlık düzeyinin yükseltilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için elzemdir.

Cinsel Sağlık Nasıl Korunur?

Cinsel sağlık, kişinin genel yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkiye sahip olan, psikolojik ve fiziksel unsurların birleşimidir ve bu yüzden korunması büyük bir önem taşır. Cinsel sağlık korunması için başta düzenli olarak kullanılan korunma yöntemleri olmak üzere, partnerinizle açık iletişim ve güven içerisinde olmak, cinsel ilişki esnasında her iki tarafın rızasını ve konforunu ön planda tutmak son derece mühimdir.

Bir diğer koruyucu önlem ise, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı bilinçli olmak ve gerekli durumlarda cinsel sağlık testlerinden geçmektir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda eğitim almak ve bu hastalıkların bulaşma şekillerini, belirtilerini ve tedavi yollarını öğrenmek, cinsel sağlığın korunmasında kritik bir adımdır. Bunun yanı sıra karşılıklı sadakatin de hastalıkların önlenmesinde etkili bir faktör olduğunu unutmamak gerekir.

Cinsel sağlığın korunması için düzenli doktor ziyaretleri ve gerekli medikal kontroller de oldukça önemlidir. Yıllık sağlık kontrolleri ve gerek görüldüğünde cinsel sağlık uzmanlarına danışmak, olası sorunların erkenden teşhis edilmesi ve etkin bir şekilde tedavi edilmesi için kritik öneme sahiptir. Cinsel sağlıkla ilgili aşıların (örneğin HPV gibi) yaptırılması ve düzenli tarama testlerine katılım, cinsel sağlık korunmasındaki proaktif tedbirler arasındadır.

En nihayetinde, sağlıklı bir cinsel yaşam için doğru beslenme ve düzenli egzersizin de göz ardı edilemeyecek kadar önemli olduğu hatırlanmalıdır. Dengeli ve vitamin açısından zengin bir diyet ile desteklenen bir yaşam tarzı, cinsel performansı ve genel sağlığı olumlu yönde etkilemektedir. Kısacası, cinsel sağlık korunması, bireyin öz bakımının bir parçası olarak görülmeli ve bu yönde adımlar atılmalıdır.

Cinsel Sağlık Sorunları Ve Çözümleri

Cinsel sağlık sorunları bireylerin yaşam kalitesini ve psikolojik durumunu olumsuz yönde etkileyebilmektedir; bu sebeple, karşılaşılan problemlere zamanında müdahale edilmesi son derece mühimdir. Cinsel işlev bozuklukları, hormon dengesizlikleri veya stres gibi etkenler, kişilerin cinsel yaşamlarında sıkıntı yaratabilir.

Öncelikle, cinsel sağlık sorunlarının belirlenmesi ve tanı konulmasında uzman bir hekime başvurmak temel adımdır. Anlayışlı ve bilgili bir sağlık profesyonelinin rehberliğinde, gerekli tıbbi testler ve değerlendirmeler ile sorunun kök nedenine inmek mümkündür.

Çözüm yolları arasında, düzenli ve dengeli beslenme, egzersiz, stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri yer alır. Aynı zamanda, cinsel sağlık sorunları söz konusu olduğunda, bireylerin ve partnerlerinin eğitimi de büyük önem taşımaktadır; cinsel terapiler, ilişki danışmanlıkları gibi destekler kişilere bu süreçte yardımcı olabilir.

Bazı durumlarda ise ilaç tedavileri veya cerrahi müdahaleler gerekebilir; ancak bu seçenekler hastanın durumu ve doktorun önerisi doğrultusunda değerlendirilmelidir. Her zaman olduğu gibi, özgün ve bireysel tedavi planlarının önemi bir kez daha altı çizilerek, cinsel sağlığın korunması ve iyileştirilmesi yolunda atılacak adımların kişiye özel olması gerektiği vurgulanmalıdır.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, bireylerin cinsel sağlığını tehdit eden ve genellikle cinsel ilişki sırasında bulaşan enfeksiyon türleridir. Bu hastalıklar arasında; HIV/AIDS, gonore, klamidya ve herpes simplex virusu gibi birçok ciddi sağlık problemi yer almaktadır. Belirtileri hastalığa ve kişinin bağışıklık sistemine göre değişiklik gösterse de, çoğu cinsel yolla bulaşan hastalık, özellikle erken evrede, spesifik olmayan semptomlar gösterebilir veya hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanı ve tedavisi modern tıbbın sunduğu çeşitli yöntemlerle mümkündür. Ancak, erken tanının oldukça önemli olduğunu vurgulamak gerekir; zira, tedavi edilmedikleri takdirde kısırlık, kronik ağrı, pelvik inflamatuar hastalık gibi uzun süreli sağlık sorunlarına ve hatta bazı durumlarda ölüme yol açabilirler.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda farkındalığın artırılması ve doğru bilgiye erişimin kolaylaştırılması ilişkideki risklerin azaltılması için kritik önem taşımaktadır. Korunmasız cinsel ilişki, çoklu partnerler, ilişki esnasında koruyucu yöntemlerin doğru kullanılmaması gibi risk faktörleri, bu hastalıkların yayılma olasılığını artırırken, düzenli tarama testleri ve koruyucu önlemlerle bu riskler minimuma indirilebilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında bilinçlendirme ve eğitim programları, toplumsal sağlığın korunması ve bireylerin bu tür sağlık sorunlarıyla başa çıkma kapasitelerinin güçlendirilmesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca, herhangi bir belirti hissedildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve gerekli tıbbi desteğin alınması gerekliliği unutulmamalıdır.

Cinsel Sağlıkta Doğru Beslenme

Cinsel sağlık, genel anlamda bireyin üreme sisteminin fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal iyiliği olarak tanımlanmaktadır. Bu konu üzerinde dururken, doğru beslenme alışkanlıklarının korunması ve geliştirilmesi, cinsel sağlığı destekleyen en önemli faktörlerden biri olarak ön plana çıkmaktadır. Beslenmenin cinsel yaşamla doğrudan bir ilişkisi olup, vücuda alınan besinlerin cinsel hormonları ve libidoyu etkilediği bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Birçok kişi beslenmenin cinsel fonksiyon üzerindeki etkisinin farkında olmayabilir; ancak vitamin, mineral ve antioksidan açısından zengin bir diyetin, cinsel sağlık sorunlarına iyi gelebileceği ve cinsel isteği artırıcı etkileri olduğu bilinmektedir. Örneğin, çinko minerali sperm üretiminde önemli bir role sahipken, C vitamini sperm kalitesini artırabilir. Bunlar gibi besin ögeleri, cinsel sağlığı etkileyebilecek önemli unsurlardır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda da doğru beslenme stratejileri, bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklara karşı koruma sağlamada yardımcı olabilmektedir. Bu bağlamda, özellikle doğal kaynaklardan alınan vitamin ve besin ögelerinin, cinsel sağlık üzerindeki pozitif etkileri göz ardı edilmemelidir. Aynı zamanda, aşırı işlenmiş gıdalardan kaçınmak ve doğal, taze ürünler tüketmek, cinsel sağlığı korumanın altın kuralları arasındadır.

Netice olarak, cinsel sağlıkta doğru beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi, cinsel sağlığın korunması ve geliştirilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Dengeli bir diyete ek olarak, yeterli su tüketimi ve düzenli egzersiz, cinsel sağlığın iyileştirilmesine ve cinsel sorunların önlenmesine katkıda bulunabilir. Bir bireyin cinsel hayatının kalitesi, beslenme düzeniyle doğrudan ilişkili olduğundan, sağlık profesyonelleri tarafından yapılan beslenme tavsiyelerine dikkat etmek önemlidir.

Cinsel Sağlıkta Önemli Tıbbi Kontroller

Cinsel sağlıkta önemli tıbbi kontroller, bireylerin cinsel yaşam kalitesini artırmak ve olası sağlık sorunlarını önlemek için hayati öneme sahiptir. Bu kontroller, kişinin cinsel sağlığının genel bir değerlendirmesini içermekte ve cinsel yolla bulaşabilecek hastalıkların erken tespiti için düzenli testler yapılmasını kapsamaktadır. Uzman doktorlar tarafından yapılan bu tetkikler, hem bireyin kendisini daha iyi tanımasına yardımcı olmakta hem de gerektiğinde erken müdahale imkanı sunmaktadır.

Örneğin, HIV/AIDS testi, cinsel yolla bulaşan en ciddi hastalıklardan biri olan HIV virüsünün varlığını tespit etmek için zorunludur. Bu test, risk altında olan kişilere düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Ayrıca, human papillomavirüs (HPV) gibi cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar için de aşılar ve taramalar önerilmektedir.

Bununla birlikte, düzenli olarak yapılan pelvik muayene ve Pap smear testleri, özellikle kadın cinsel sağlığı için önem taşımaktadır. Bu tür tıbbi kontroller, rahim ağzı kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olmasının yanı sıra, genel üreme sağlığının korunmasına da katkı sağlamaktadır. Erkekler içinse, testis muayenesi ve prostat taramaları benzer şekilde cinsel sağlık açısından önemlidir.

Genel olarak, cinsel sağlıkta önemli tıbbi kontroller kişisel sağlık takibi ve cinsel sağlığın korunması adına oldukça kritik öneme sahip olup, düzenli olarak hekim önerisi ve rehberliği altında gerçekleştirilmelidir. Bu kontroller, cinsel sağlığa yönelik olası risklerin önlenmesi ve erken tedavi imkanlarının sunulması açısından birinci derecede önem arz eder.

Yayım tarihi

İmmünoterapide Son Gelişmeler

İmmünoterapi Tarihçesi

İmmünoterapi kanser ve diğer hastalıkların tedavi edilmesine yönelik nispeten yeni bir yaklaşım olmasına rağmen, tedavinin temel kavramları 19. ve 20. yüzyılın başlarına kadar uzanır.

İmmünoterapinin en erken biçimlerinden biri, Dr. William Coley tarafından 1800’lü yılların sonlarında geliştirildi. Coley, kanserli hastaların bazılarının enfeksiyon geçirdikten sonra spontan iyileşmeler yaşadıklarını gözlemledi. Bu gözlem üzerine, bağışıklık sistemlerini uyarmak amacıyla kanser hastalarına bir bakteri karışımı enjekte etmeye başladı. Coley’nin yaklaşımı o dönemde tıbbi toplum tarafından büyük ölçüde reddedilmesine rağmen, çalışması immünoterapideki sonraki gelişmelerin temelini oluşturdu.

1970’ler ve 1980’lerde, araştırmacılar monoklonal antikorlar ve sitokinler de dahil olmak üzere yeni immünoterapi biçimleri geliştirmeye başladılar. Monoklonal antikorlar, vücuttaki belirli hücreleri veya molekülleri hedefleyebilen laboratuvar üretimi antikorlardır, sitokinler ise bağışıklık sisteminin düzenlenmesine yardımcı olan proteinlerdir.

Son birkaç on yılda, immünoterapi alanında önemli ilerlemeler sağlandı, özellikle de immün kontrol noktası inhibitörlerinin geliştirilmesiyle. Bu ilaçlar, kanser hücrelerine saldırmayı önleyen proteinleri bloke ederek çalışırlar. Immün kontrol noktası inhibitörleri, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde önemli bir umut kaynağı olmuştur ve artık birçok farklı kanser türünün tedavisi için onaylanmıştır.

Genel olarak, immünoterapi kanser ve diğer hastalıklarla mücadelede heyecan verici bir yeni alanı temsil eder ve araştırmacılar hastalıklarla mücadelede bağışıklık sisteminin gücünü kullanmak için yeni ve yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeye devam etmektedirler.

İmmünoterapi’deki Gelişmeler

İmmünoterapi, kanser, otoimmün bozukluklar ve belirli enfeksiyonlar gibi hastalıklara karşı vücudun kendi bağışıklık sistemini uyararak veya güçlendirerek savaşmayı amaçlayan bir tıbbi tedavi türüdür. Kemoterapi ve radyasyon terapisi gibi geleneksel tedaviler, kanser hücrelerini doğrudan hedef alırken, immünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp yok etme yeteneğini güçlendirerek çalışır.

Monoklonal antikorlar, kanser aşıları, kontrol noktası inhibitörleri (checkpoint inhibitors ) ve uyumlu hücre transferi terapileri de (compatible cell transfer therapies) dahil olmak üzere farklı immünoterapi türleri vardır. İmmünoterapi, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde umut verici sonuçlar göstermiş olup, diğer hastalıklariçin de potansiyel bir tedavi seçeneği olarak incelemektedir.

Monoklonal Antikor (mAb)

Şu anda kanser, otoimmün bozukluklar ve enfeksiyon hastalıkları dahil olmak üzere çeşitli hastalıkların tedavisi için onaylanmış birçok monoklonal antikor (mAb) ilaç bulunmaktadır. İşte bazı örnekler:

  1. Adalimumab (Humira)
  2. Infliximab (Remicade)
  3. Rituximab (Rituxan)
  4. Trastuzumab (Herceptin)
  5. Bevacizumab (Avastin)
  6. Pembrolizumab (Keytruda)
  7. Nivolumab (Opdivo)
  8. Durvalumab (Imfinzi)
  9. Daratumumab (Darzalex)
  10. Palivizumab (Synagis)

Bu monoklonal antikorlar, farklı etki mekanizmaları, hedefler ve endikasyonlar gösterirler. Rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak sentezlenirler ve belirli bir antijen veya reseptöre özgü olarak hedef almak ve bağlanmak için tasarlanmışlardır. Bu antikorlar, son derece spesifik ve hedefe yönelik tedavi seçenekleri sağlayarak çeşitli hastalıkların tedavisinde devrim yaratmışlardır.

Kanser Aşıları

Kanser aşıları, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesini sağlayarak çalışan bir immünoterapi türüdür. Enfeksiyon hastalıklarını önlemek için kullanılan geleneksel aşıların aksine, kanser aşıları, var olan kanserin tedavisinde veya kanser nüksünü önlemede kullanılır.

Kanser aşıları, önleyici veya tedavi edici olabilir. Önleyici aşılar, kansere neden olduğu bilinen virüsler, örneğin insan papillomavirüsü (HPV) ve hepatit B virüsü gibi hedef alarak kanserin gelişmesini önlemek için tasarlanmıştır. Diğer yandan, tedavi edici aşılar, vücutta zaten bulunan kanser hücrelerine saldırmak için bağışıklık sistemini aktive etmek için tasarlanmıştır.

Peptit aşıları, tam hücre aşıları, dendritik hücre aşıları ve gen temelli aşılar dahil olmak üzere birkaç tür kanser aşısı vardır. Kansere neden olan insan papillomavirüsü tarafından kaynaklanan rahim ağzı kanseri ve diğer kanser türlerini önleyebilen HPV aşısı ve ileri prostat kanserinin tedavisinde kullanılan Sipuleucel-T aşısı gibi bazı kanser aşıları kullanıma onaylanmıştır.

Kanser aşıları hala geliştirme aşamasında ve farklı kanser türlerinin tedavisi için güvenlik ve etkililiklerinin belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır

Birçok kanser aşısı kullanıma onaylanmıştır ve diğer birçok aşı şu anda klinik denemelerde bulunmaktadır.

Bazı kanser aşılarının örnekleri:

  1. Gardasil 9 (human papillomavirus vaccine)
  2. Provenge (sipuleucel-T) prostat kanseri için kullanılır
  3. Imlygic (talimogene laherparepvec) melanoma için kullanılır
  4. Bacille Calmette-Guerin (BCG) mesane kanseri için kullanılır
  5. Cervarix (human papillomavirus vaccine) kullanılır
  6. Keytruda (pembrolizumab) belirli kanser türleri için (melanom, akciğer kanseri, mesane kanseri, Hodgkin lenfoma, baş ve boyun kanseri ve böbrek kanseri)
  7. Opdivo (nivolumab) belirli kanser türleri için İleri evre melanom, küçük hücreli dışı akciğer kanseri, küçük hücreli akciğer kanseri, renal hücreli karsinom (böbrek kanseri), mesane kanseri, baş ve boyun yassı hücreli karsinomu, klasik Hodgkin lenfoma, kolorektal kanser ve hepatosellüler karsinom (karaciğer kanseri).
  8. Yervoy (ipilimumab) melanoma için kullanılır

Adoptive Cell Transfer (ACT) Terapileri

Adoptive cell transfer (ACT) terapileri, kanser veya diğer hastalıkları tedavi etmek için immün hücrelerin, örneğin T hücrelerinin hastaya transfer edilmesini içeren bir immünoterapi türüdür. ACT terapisinin amacı, kanser hücrelerine özgü olarak hedefleyebilen ve kanser hücrelerini yok edebilen büyük sayıda immün hücrenin tanıtılmasıyla vücudun kendi immün yanıtını kanser hücrelerine karşı artırmaktır.

Kanser aşıları aktif bir araştırma alanıdır ve yeni aşı stratejileri ve formülasyonlarını test eden birçok klinik deney devam etmektedir. Mevcut kanser aşıları umut verici sonuçlar göstermiş olsa da, etkililiklerini artırmak ve farklı kanser türlerinde kullanımlarını genişletmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Tumor-İnfiltrating lymphocyte (TIL) Terapisi

Tumor-infiltrating lymphocyte (TIL) terapisi, kimerik antigen reseptör (CAR) T hücre terapisi ve T hücre reseptörü (TCR) terapisi dahil olmak üzere birkaç tür ACT terapileri vardır. TIL terapisinde, bir hastanın tümöründen T hücreleri izole edilir, laboratuvarda çoğaltılır ve daha sonra hastaya geri verilir.

CAR T hücre terapisi, T hücrelerinin genetik mühendislikle uyarlanarak, kanser hücrelerinin yüzeyindeki belirli proteinleri tanıyabilen ve bağlanabilen kimerik bir antigen reseptörü ifade etmesiyle gerçekleştirilir. TCR terapisinde ise, T hücreleri kanser özgü antijenleri tanıyabilen T hücre reseptörlerini ifade edecek şekilde modifiye edilir.

ACT terapileri, özellikle diğer tedavi yöntemlerine dirençli olan ileri veya metastatik hastalığı olan hastalarda, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde umut verici sonuçlar göstermiştir. Ancak bu terapiler, sitokin salınım sendromu ve nörotoksisite gibi yan etkilere neden olabilir, bu nedenle yakından izlenmeli ve yönetilmelidir.

Şu anda belirli kanser türlerinin tedavisi için onaylanmış birkaç benimseme hücre transferi (ACT) terapisi bulunmaktadır.

ACT terapilerine örnekler:

  1. Yescarta (aksikabtagen siloleusel) – belirli lenfoma türleri için CAR T hücre terapisi
  2. Kymriah (tisagenlekleusel) – belirli lösemi ve lenfoma türleri için CAR T hücre terapisi
  3. Provenge (sipuleucel-T) – ileri prostat kanserine yönelik dendritik hücre temelli terapi
  4. Ayrıca, belirli melanom türleri için T hücre terapisi olarak TIL’ler (Tümör İnfiltrasyonu Yapan Lenfositler) de dahil olmak üzere klinik denemelerde veya geliştirme aşamasında birçok diğer ACT terapisi bulunmaktadır. Katı tümörler için CAR T hücre terapileri ve çeşitli kanser türleri için TCR terapileri de dahil olmak üzere diğer birçok ACT terapisi mevcuttur. ACT terapileri kanser immünoterapisinin hızla gelişen bir alanıdır ve çeşitli kanser türlerinin tedavisi için büyük umutlar taşımaktadır.

ACT terapileri kanser immünoterapisi alanında hızla gelişen bir alandır ve çeşitli kanser

türlerinin tedavisi için büyük umutlar taşımaktadır

İmmunoterapi İlaçlarına Direnç Nasıl Gelişir?

İmmunoterapi ilaçlarına direnç gelişmesi farklı nedenlerden kaynaklanabilir. örneğin kanser hücrelerinin zamanla mutasyona uğraması ve değişerek bağışıklık sistemine hedef olmalarını zorlaştırmaları olabilir. Başka bir neden kanser hücrelerinin aktif olarak bağışıklık sistemini baskılamaları ve immünoterapi ilaçlarının etkili çalışmasını zorlaştırmaları olabilir. Bunun yanı sıra, tümör mikroçevresi de immünoterapi ilaçlarına direnç gelişmesinde bir rol oynayabilir ve immünsüpresif bir ortam yaratabilir. Ayrıca, kemoterapi veya radyasyon tedavisi öncesi tedaviler de immünoterapi ilaçlarının etkinliğini etkileyebilir. Özetle, immünoterapi ilaçlarına direnç gelişmesi farklı faktörlere bağlı olabilir ve bu direncin mekanizmalarını daha iyi anlamak ve yeni stratejiler geliştirmek için sürekli araştırmalar yapılıyor.

İmmünoterapiye Karşı Direnç Ölçümü Klinsiyene Nasıl Yardımcı Olur?

İmmünoterapiye karşı direnç ölçümü, klinisyen’e bir hastanın tedavi planı hakkında bilinçli kararlar vermelerine yardımcı olabilir. Eğer bir hastada immünoterapiye yanıt verilmiyorsa, direnç ölçümü direncin hangi tipinin meydana geldiğini belirlemek ve uygun sonraki adımları belirlemek için yardımcı olabilir. Örneğin, bir hastada direnç meydana gelirse, farklı bir immünoterapi türüne geçmek veya kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi diğer tedavilerle birleştirmek gerekebilir. Öte yandan, bir hastanın edinilmiş direnci mevcutsa, tedaviyi değiştirmek veya yoğunlaştırmak ya da alternatif tedavi seçeneklerini düşünmek gerekebilir. Direnç ölçümü, klinik çalışanların zaman içinde hastanın tedaviye olan yanıtını izlemelerine ve gerektiğinde tedaviyi optimize etmek için ayarlamalar yapmalarına olanak tanır. Bu nedenle, immünoterapiye karşı direnç ölçümü, klinik çalışanlar için kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmede ve hastaların sonuçlarını iyileştirmede değerli bir araç olabilir.

İmmünoterapi Direncini Ölçme Yöntemleri Nelerdir?

İmmünoterapiye karşı direncin ölçülmesi için farklı yöntemler kullanılabilir. Bazı yöntemler hücre tabanlı yöntemlerdir, bu yöntemlerde dirençli kanser hücrelerinin izole edilmesi ve analiz edilmesi gerekmektedir. Bu yöntemler arasında: tümör biyopsileri, kan tahlilleri ve doku kesitleri çıkartmak yer almaktadır. Bu yöntemlerle, direnci etkileyen genetik ve epigenetik değişiklikler araştırılabilir ve belirli gen veya proteinlerin ifadesi incelenebilir. Başka bir yöntem, görüntüleme yöntemleridir ve PET, MRI, CT taramaları gibi yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerle, tümörlerin büyüklüğü, yoğunluğu ve dağılımı gibi faktörler değerlendirilebilir ve tedavinin etkinliği hakkında bilgi sağlanabilir.

Son olarak, biyobelirteçlerin ölçümü de direncin belirlenmesinde kullanılabilir. Biyobelirteçler, kan veya idrar testleri gibi basit bir tahlille ölçülebilen moleküllerdir ve immünoterapiye yanıt verme olasılığı hakkında bilgi sağlayabilirler.

Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı, hastanın durumuna bağlı olarak ve doktorun inisiyatifinde belirlenir.

Biyobelirteçler nedir?

Biyobelirteçler (biomarkers) vücudumuzda bulunan moleküllerdir ve sağlık durumumuz hakkında bilgi sağlayabilirler. Biyobelirteçler, kan, idrar, tükürük veya dokularda ölçülebilirler. Örneğin, kanser hastalarında kanser hücrelerinden salınan belirli proteinler veya genetik materyaller, kan testleriyle tespit edilebilir ve kanserin tipi, evresi ve tedavi yanıtı hakkında bilgi sağlayabilirler. Biyobelirteçler, hastalıkların teşhisinde, prognoz belirlemede ve tedavinin etkinliğinin izlenmesinde kullanılırlar. İmmünoterapide de biyobelirteçler, hastaların immünoterapiye yanıt verme olasılığı hakkında bilgi sağlayabilirler ve tedavinin etkinliği hakkında ipuçları verebilirler.

ELISA (enzim bağlı immunosorbent testi), immünoterapinin etkinliğini ölçmek için kullanılabilecek bir laboratuvar tekniğidir. ELISA, örnekteki belirli proteinlerin veya antikorların tespit edilmesi ve miktarının ölçülmesine olanak sağlayan hassas ve spesifik bir tekniktir.

İmmünoterapi bağlamında, ELISA, tedavi gören hastaların kan veya diğer vücut sıvılarında sitokinler, kemokinler ve büyüme faktörleri gibi bağışıklık sistemi proteinlerinin seviyelerinin ölçülmesinde kullanılabilir.

Bu proteinlerin seviyelerindeki değişiklikler, immünoterapinin aktivitesi ve etkinliği hakkında önemli bilgiler sağlayabilir. Örneğin, immün kontrol noktası inhibitörleri kullanan hastalarda, ELISA, bu ilaçların hedefi olan PD-L1 ve CTLA-4 gibi bağışıklık sistemi proteinlerinin seviyelerinin ölçülmesinde kullanılabilir. Bu proteinlerin seviyelerindeki değişiklikler, ilacın bağışıklık sistemi üzerinde istenen etkiyi gösterip göstermediğini gösterebilir.

Genel olarak, ELISA, immünoterapinin etkinliğinin ölçülmesi için faydalı bir laboratuvar tekniktir ancak hastanın tedaviye verdiği yanıtı tam olarak değerlendirmek için diğer klinik ve laboratuvar değerlendirmeleriyle birlikte kullanılmalıdır. ELISA’nın sonuçları, hastanın tedaviden aldığı yanıta ilişkin bir bütün olarak değerlendirilmelidir.

Biyolojik ilaçlar, Biyolojik İlaçların Düzeyinin Belirlenmesi ve Anti-İlaç Antikoru Tespiti

Genel olarak biyolojik ilaçlar, mikroorganizma, bitki hücresi veya hayvan hücresi gibi canlı bir sistem kullanılarak üretilen bir ilaç sınıfıdır. Tüm ilaçlar gibi, biyolojik ilaçlar da Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ve Avrupa’da EMA tarafından düzenlenir. Biyolojik ilaçlar, canlı bir organizmada yapılır ve kanser ve diğer hastalıkların önlenmesi veya tedavisinde kullanılır. Biyolojik ilaçlar arasında antikorlar ve interlökinler gibi rekombinant proteinler bulunur.

Biyolojik ilaçlar uzun süredir tıbbi tedavinin bir parçası olmuştur ve 1980’lerden beri kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Biyolojik ilaçlar, kanseri çeşitli şekillerde tedavi etmek için kullanılabilir. Bunun bir yolu immünoterapidir, yani vücudun kendi bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasına yardımcı olma yöntemidir. Biyolojik ilaçlar, tümör büyümesini ve ilerlemesini yavaşlatmak ve hatta vücudun diğer kanser önleyici tedavilerden kurtulmasına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.

Küçük moleküllü ilaçlar genellikle hedef dışı etkilere sahipken, biyolojik ilaçlar, bağışıklık sistemiyle belirli şekillerde etkileşime girecek şekilde tasarlandıklarından, daha hedefe yönelik bir tedavi seçeneği sunar; hücre içi bileşenler veya hücre yüzeyleri üzerindeki hedeflerine yüksek özgüllükle bağlanırlar.

Genellikle daha büyük, daha karmaşık moleküller olmaları bakımından “küçük moleküllü” ilaçlardan (aspirini düşünün) farklıdırlar. Biyolojik ilaçlar genellikle enjeksiyon veya infüzyon yoluyla uygulanır. Kanser tedavisinde kullanılan çoğu biyolojik ilaç, bir tıp uzmanının yakın gözetimi altında verilir.

Terapötik ilaç izleme (TDM), kanınızdaki belirli ilaçların miktarını ölçen testtir. Aldığınız ilaç miktarının hem güvenli hem de etkili olduğundan emin olmak için yapılır.

Çoğu ilaç, özel testler yapılmadan doğru şekilde dozlanabilir. Ancak belirli ilaç türleri için, tehlikeli yan etkilere neden olmadan hastanın durumunu tedavi etmeye yetecek kadar ilaç sağlayan bir doz bulmak zor olabilir. TDM, uzman hekimin ilacın doğru dozda alınıp alınmadığını öğrenmesine yardımcı olur.

Bir ilacı ilk kullanmaya başladığınızda teste ihtiyacınız olmayabilir. Bu, uzman hekimin sizin için en etkili dozu belirlemesi ile başlar. Bu doz belirlendikten sonra, ilacın zararlı olmadan hala etkili olduğundan emin olmak için düzenli olarak test edilebilir. Ciddi bir yan etki belirtisi varsa yine test yaptırmanız gerekebilir. Yan etkiler ilaca göre değişiklik gösterir ve hekim takibi gerektirir.

Test aralıkları alınan ilacın türüne bağlı olarak, testin normal dozunu almadan önce veya sonra olacak şekilde planlanması gerekebilir.

Biyolojik ilaçların kan düzeyinin belirlenmesi için en güvenli ve etkin testler ligand bağlama deneyleri temelinde hazırlanmış ELISA testleridir. Ligand bağlama deneyleri, biyolojik matrislerdeki biyofarmasötiklerin konsantrasyon seviyelerini belirlemek için kullanılır. Bu testler uzman kişiler tarafından laboratuvar ortamında gerçekleştirilir ve sonuçlar uzman hekime raporlanır.

Biyolojik ilaç kullanan kişilerde belirli bir süre ilaç kullanımına bağlı olarak bağışıklık sisteminde ilaca karşı antikor gelişimi gözlenebilir. Bu durumda ilacı kullanan kişi tedaviye cevap vermemeye başlar ve hastalığın seyrinde gerileme gözlenebilir. Bu durumda yapılması gereken iste anti-ilaç antikorlarının varlığının test edilmesidir. Eğer ilacı kullanan kişide Anti-ilaç antikorlarının varlığı tespit edilmişse uzman hekim değerlendirmesiyle farklı bir ilaca başvurulabilir.

Tüm bu testlerin uygulanmasıyla her kişide farklı davranış gösteren bu ilaçlar tedavinin kişiselleştirilmesi açısından önem arz eder. Bu sayede değişik test algoritmaları uygulanarak etkin tedavi sağlanabilir.

Bu şekilde ilaçların etkin kullanımıyla pahalı olan bu ilaçlarda minimum %10-15 oranında maliyet etkinliği sağlanabilir.

E-Hizmetler

Randevu Karekod Online Randevu
E-Sonuç Karekod Sonuç Görüntüleme

7/24 Kolay & Hızlı Randevu

Özkaya Tıp Merkezi Kumrular
Özkaya İnkılap Tıp Merkezi
Özkaya Güzellik Merkezi
Özkaya Görüntüleme
Özkaya Dent
Viromed Laboratuvarı
İstanbul Viromed Laboratuvar ve Görüntüleme Merkezi
Özkaya Saç Ekimi
Özkaya Tıp Merkezi Özkaya Tıp Merkezi
0(312) 417 8585