Oküloplasti veya oküloplastik cerrahi göz kapaklarıyla birlikte pek çok göz sorununu ilgilendiriyor. Tıbbi ve kozmetik olarak uygulanan oküloplastik cerrahi, göz ve çevresindeki tüm bölgelerin ihtiyaca yönelik olarak tedavi edilmesini amaçlıyor.
Oküloplasti veya oküloplastik cerrahi, göz kapaklarını, kaşları, göz küresini, gözyaşı kanallarını ve yüzü içeren çeşitli prosedürleri belirtmek için kullanılan bir terimdir. Asıl adı Oftalmik plastik ve rekonstrüktif cerrahi olan branş tıbbi olarak gerekli girişimlerin yanında kozmetik girişimleri de kapsar ve bazen ikisi de olabilir. Oküloplasti, gerçek anlamda, göz kapaklarının sarkmasını düzeltmekten gözyaşı kanal tıkanıklığına, gözün çalınması ve protez yapılmasına kadar çok çeşitli prosedürleri ifade eder. Bu prosedürler, gözü ve ilgili yapıları gençleştirmek veya yeniden yapılandırmak için kullanılabilir. En yaygın oküloplastik prosedürlerden biri, göz kapağı estetiği olarak da bilinen blefaroplastidir. Bu prosedür, göz kapağındaki fazla deriyi alarak yaşla birlikte gelen sarkık görünümü azaltır. Kaş kaldırma da bu cerrahiye eklenebilir. Oküloplastik prosedürlerin çoğu ayakta tedavi bazında yapılır ve her yaştan insan üzerinde gerçekleştirilir. Göz ve gözün çevresinde olan tümör oluşumları da oküloplastinin uygulama alanına girmektedir.
Oküloplastik prosedürlerin çoğu ayakta tedavi bazında yapılır ve her yaştan insan üzerinde gerçekleştirilir. Oküloplasti, şunları içermektedir:
Pitozis: Göz kapağı düşüklüğü anlamına gelir. Üst göz kapağı düşüklüğü görme alanını daraltarak görüşü de etkileyebilir. Aynı zamanda kozmetik olarak da olumsuz etkileri olmaktadır. Pitozis düzeltmesi çeşitli cerrahi işlemlerle gerçekleştirilir. Hasta için en iyi seçeneğe, Oküloplastik cerrahiuzmanı ile görüştükten sonra karar verilmelidir.
Blefaroplasti: Göz kapağı cildinin sarkması ve torbalanma yüze yorgun ve yaşlı bir görünüm verir. Blefaroplasti prosedürü yüzü gençleştirir ve gençliği geri kazandırır. Hem üst hem de alt göz kapağında uygulanır. Bu tabir üst göz kapağında sarkan ve gevşeyen cildin alınmasını ifade ederken alt göz kapağında göz altı torbalarının düzeltilmesi ve göz çevresindeki fazla derinin alınmasını ifade eder.
Entropion: Göze doğru içe doğru katlanmış göz kapaklarını ifade eder. Entropion, bir göz kapağının içe doğru dönmesi, göze sürtünmesi, gözün kızarması, korneanın tahriş olması, ışığa ve rüzgâra duyarlı hale gelmesi durumudur. Bu durum göz kapaklarının ameliyatı ile optimal olarak düzeltilebilir.
Ektropion: Gözden dışa doğru dönen göz kapaklarının durumudur. Bu durum gözün korneasının açıkta kalmasına ve kuruluğa neden olabilir.
Tiroid göz hastalığı: Bu hastalıkta, vücut tiroid dokusunu yabancı olarak görüp saldırırken göz dokularını da hedefler. Hastalıkta aktif olan ve olmayan dönemler mevcuttur. Gözlerde arkadaki kas ve yağların şişkinleşmesi sonucu öne çıkma, kızarıklık, kapaklarda ödem görülebilir. Çift görme ve kapaklarda açılma ve hatta görme kaybı yaşanabilir. Uygun testlerden sonra, aktif dönemde damardan kortizon tedavisi başlatılabilir. Aktif olmayan ve görmeyi tehdit eden durumlarda cerrahi gerekir.
Göz kapağı retraksiyonu: Üst veya alt göz kapağını etkileyebilir. Göz kapağı retraksiyonu, üst göz kapağında göz kapağı göz küresinden çok yukarı, alt göz kapağında ise çok aşağı çekildiğinde meydana gelir. Göz kapağı retraksiyonunun yaygın nedenleri arasında tiroid göz hastalığı, travma veya göz kapaklarında önceki ameliyatlar yer alır.
Kanser ve diğer büyümeler: Gözdeki veya çevresindeki tümörler veya lezyonlar oküloplastik yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Bu noktada erken teşhis ve tedavi hayat ve görme kurtarıcı olabilir.
Tıkanmış gözyaşı kanalları: Genellikle bebeklerde bulunur, ancak yetişkinlerde enfeksiyon, travma veya tümörlerden de oluşabilir. Çocuklarda sondalama ve/veya tüp takılması ile sorun çoğunlukla çözülürken erişkinlerde tüp takılması ve/veya kanal açma cerrahisi gerekmektedir.
Yaralanmalar: Fiziksel veya kimyasal yaralanmaları, zamanında tedavi edilmezse görme için ciddi bir tehdit oluşturabilir.
Bazı yaygın durumlar şunlardır:
• Gözün kornea/konjonktival hasarı
• Göz kapağı yırtılması
• Gözde yabancı cisim
• Kimyasal yanık
• Subkonjonktival kanamalar
• Göz çevresindeki kemiklerde kırıklar
Yaralanmanın nedenine ve doğasına bağlı olarak uygun tedavi yapılır.
Orbitotomi: Bu işlem, orbital tümörlerin çıkarılması, orbital doku biyopisi ve orbital yabancı cisimlerin çıkarılması için yapılır. Daha iyi kozmetik sonuçlar için gizli veya küçük insizyonlar yoluyla orbitomiler yapılabilmektedir.
Orbital Dekompresyon: Gözlerinöne çıktığı ve kasların göz sinirine bastığı tiroid oftalmopati durumlarında yapılır. Kemik ve yağ dekompresyonu yapılır ve her işlem hastanın klinik durumuna göre özelleştirilir.
Protez göz uygulamaları: Görmeyen ağrılı göz varlığında, estetik olarak yapısı bozulmuş göz varlığında, cerrahi veya travmaya bağlı göz küresinin küçülmesi ve içe çökme durumunda ve hasarlı olan gözün diğer gözde de hasar oluşturması durumunda göz alınabilir. Alınan göz yerine implant yerleştirilirken yara iyileşince protez göz yerleştirilmesi de oküloplastinin uygulama alanları arasındadır.
Kirpik sorunları: Kirpikler bazen yanlış yöne doğru uzayabilir bu da kirpiklerin göz küresine temas etmesi anlamına gelir. Bu duruma trikiasis denir. Bir de normal kirpik düzeninden farklı biçimde ikinci sıra kirpik çıkması durumu vardır. Bu da gözde batma hissine neden olabilmektedir ve distikiasis olarak adlandırılır.
Yüz felci: Yüz felcinin kalıcı olduğu hastalarda gözlerini kapatmada zorluk, alt gözkapağında sarkma ve kaşlarda düşme oluşabilir. Okuloplastik cerrahi yöntemleri ile hastanın gözünü kapatmasına ve gözün korunmasına yönelik tüm cerrahi girişimler yapılır.
Oküloplasti spesifik bir operasyona bağlı kalmadan bir dizi farklı teknikler içerir. Botoks enjeksiyonları, yağ alımı, blefaroplasti gibi kozmetik yöntemler yanında orbita cerrahisi, kanal tıkanıklığı gibi farklı yöntemlerle uygulanmaktadır. Hastadan hastaya ve probleme göre değişen teknikler kullanılmaktadır.