Yutma bozukluğu ile kendini gösteren zenker divertikülü, yaşam kalitesini oldukça düşürmekte ve reflü hastalığı ile karıştırılabildiği için tanısı gecikebilmektedir. Bu nedenle donanımlı sağlık merkezlerinde tecrübeli uzmanlar tarafından takip edilmesi önem taşımaktadır.
Yemek borusunun üst kısmında meydana gelen genişleme ile divertikül adı verilen kesecik oluşmaktadır. Gıdalar bu kesecik içerisinde birikerek şikayetlerin gelişmesine neden olmaktadır.
Divertikül adı verilen kesecik yemek borusunun geçiş yolunu tıkadığı için gıdalar yemek borusuna geçemez böylece yutma bozukluğu oluşur. Kese içerisinde biriken sindirilememiş gıdalar ağza geri gelir. Akciğere kaçarak pnömoniye (zatürre) yol açabilir. Ağız kokusu yapabilir. Şikayetler daha çok ileri yaşlarda görülmeye başlar.
Zenker divertikülü tanısı çoğunlukla endoskopiyle konulur. Ancak yardımcı görüntüleme yöntemleri olan baryumlu ya da kontrastlı pasaj grafileri ve tomografiler de tanıda kullanılabilmektedir.
Tedavi için cerrahi ve endoskopik yöntemler bulunmaktadır. Açık cerrahide göğüs kafesinin içerisine girilmesi gerektiği için göğüs kafesini kesmek gerekmektedir. Ya da göğüs cerrahlarının boyun kısmını açmasıyla laparoskopik olarak yapılabilmektedir. Ancak bu yöntemlerde divertikül çıkartılırken bazı komplikasyonlar oluşabilir. Yemek borusunda darlık ya da kaçaklar gelişebilir. Ayrıca açık cerrahilerde endoskopik yöntemlere göre iyileşme süresi daha uzundur.
Endoskopik olarak uygulanabilen birkaç çeşit yöntem bulunmaktadır. Bunlardan biri direkt olarak divertikül kaslarının kesilerek müdahale edilmesini içeren divertikülektomi yöntemidir. Bunun yanında “Zenker- Peroral Endoskopik Myotomi (Z-POEM)” adı verilen yöntem ile endoskopik olarak yani ameliyatsız şekilde yemek borusunun içerisinde küçük bir kesi açılarak divertikülün sorunlu kaslarına ulaşılır ve bu kaslar özel endoskopik bıçaklarla kesilir. Açılan küçük kesi de endoskopik kliplerle kapatılır. Böylece yemek borusu lümeni açılmış olur ve kişinin yemek borusunda oluşan basınç düşer. Gıdalar divertikül yerine olması gerektiği gibi yemek borusuna gider. İşlem yaklaşık 1 saat kadar sürmektedir. Hasta işlemden sonra ilk gün su, komposto gibi sıvı gıdalar içmeye başlar. İkinci gün yoğurt, çorba gibi kıvamlı yiyecekler tüketmeye başlayabilir. İkinci günün sonunda hastaneden taburcu olur.
