Tiroid kanseri, kelebek şeklinde olan ve boynun alt kısmında bulunan tiroid bezindeki hücrelerin kontrolden çıkıp anormal bir şekilde büyümesidir. Kadınlarda daha sık görülen tiroid kanseri genellikle tiroid bezinde büyüme, ses kısıklığı, öksürük ve nefes almada zorluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis edildiği takdirde tedavide başarı oranı en yüksek olan kanser türleri arasında yer alan tiroid kanserinin tedavisi ise cerrahi ve radyoaktif iyot tedavisi yöntemlerini içerir.
Tiroid, boynun alt kısmında, adem elması olarak bilinen bölgenin hemen altında soluk borusunun önünde kelebek şeklinde bir organdır. Tiroid, vücutta hayati fonksiyonları yöneten birçok hormonun üretilmesinden sorumludur. Bu hormonların üretimi vücudun daha işlevsel bir şekilde yönetilmesini sağlar.
Tiroid bezinde meydana gelen anormallikler ise birçok organa zarar vererek sağlık açısından bir tehdit unsuru oluşturur. Bunların başında da tiroid kanseri gelir.
Tiroid kanseri, tiroid bezindeki normal tiroid hücrelerinin, anormal hücrelere dönüşüp kontrol dışı büyümeleri ile ortaya çıkan tiroid bezi tümörleridir. Endokrin sisteminin bir parçası olan ve birçok hormonun salgılanmasını sağlayan tiroid hormonunda meydana tümörlü hücreler kansere dönüşerek vücuda olası zararlar verir.
Genellikle boyundaki tiroid bezinde ortaya çıkan şişlikle kendini gösteren tiroid kanseri, bazı vakalarda herhangi bir belirti bile göstermeyebilir. Belirti göstermeyen tiroid kanseri vakaları metastaz yapıp diğer organlara yayıldığında yorgunluk, iştah kaybı, mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar ortaya çıkarabilir.
Tedavideki başarı oranı yüksek olan tiroid kanseri, ameliyat, kemoterapi, radyasyon, hormon tedavisi ve radyoiyot gibi tedavi yöntemleri denenerek kişinin sağlığına kavuşturulması hedeflenir.
Tiroid kanserleri tiroid nodüllerinden köken alan tümörlerdir. Ailede tiroid kanseri öyküsü olması, başka bir sebeple boyuna alınan radyasyon öyküsü ve hücresel düzeyde meydana gelen çeşitli mutasyonlar tiroid nodüllerinden kanser gelişimine neden olabilir.
Tiroid kanserine yol açan faktörler şunlardır:
Tirod kanserinin en yaygın belirtisi, boyun ön kısmında tiroid bezinin olduğu bölgede büyüme, şişlik hissidir. Bazı durumlarda yutkunma sırasında takılma hissi, yutma güçlüğü, nefes almada zorluk, öksürük ve ses kısıklığı gibi bası bulguları da gelişebilir. Bazen de hiçbir belirti oluşturmadan doktorun elle muayenesi sırasında veya başka bir sebeple yapılan görüntüleme tetkikleri ile tesadüfen saptanabilir. Tiroid kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Boynun alt kısmında yer alan tiroid bezindeki hücrelerin anormal bir şekilde büyümesi tiroid kanserine yol açar. Tiroid bezindeki hücrelerin kanserli hücrelere dönüşmesi de bezin olduğu bölgede yumru, büyüme ve şişlik ortaya çıkarır.
Genellikle genişlemiş ve tümörlü tiroid bezi hücrelerinin fiziksel tıkanmaya neden olması kişi nefes alırken güçlük çekebilir. Bu durum tiroid kanserinin yaygın belirtileri arasında gösterilir.
Tiroid kanseriyle tiroid bezinde şişme görülür. Şişmiş tiroid nefes borusuna ve yemek borusuna baskı yaparak öksürüğe, hırıltılı solunuma, nefes alma güçlüklerine veya yutma zorluğuna yol açabilir.
İyi veya kötü huylu bir tiroid nodülleri ses tellerine baskı yaparak tiroid kanserinde sık görülen ses kısıklığına ve buna bağlı ses değişikliklerine neden olabilir.
Tiroid kanserinde görülen semptomlar arasında boyun ve boğaz ağrısı da yer alır.
Tiroid kanseri olan hastalarda yorgunluk hissi, halsizlik ve enerji düşüklüğü de yaşanabilir.
Tiroid kanserinin en erken evresi olan 1. evresinde genellikle boyunda bir şişlik hissedilir. Bu evrede şişlik yavaş yavaş büyür ve ağrı beklenmez. Ek olarak tiroid kanserinin 1. evresinde boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, nefes alırken zorlanma gibi belirtiler de görülebilir.
Tiroid kanseri teşhisinde en önemli inceleme yöntemi tiroid bezine yönelik yapılan ultrasonografidir. Ultrasonografide tiroid nodülü saptanırsa ve nodül, kanser yönünden şüpheli özellikler taşıyorsa ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi, tüm dünyada tiroid kanseri tanısı koymada altın standart yöntemdir. Biyopsi sonucu elde edilen örneğin sitoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi sonucu tiroid kanseri yönünden şüpheli gelmesi durumunda kesin tanı, ameliyatla alınan tiroid dokusunun patoloji uzmanı tarafından incelemesi ile konur.
Tiroid kanserinin birincil tedavisi, ameliyatla tiroid bezinin tamamının veya etkilenen yarısının çıkarılmasıdır. Boyundaki lenf bezlerine hastalık yayılımı varsa bunların da cerrahi yolla çıkarılması gerekir. Ameliyat sonrasında, bazı tiroid kanseri türlerinde radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) adı verilen ek bir tedaviye gerek duyulur. Bu tedaviye gereksinim kararı, patoloji sonucu ve hastalığın tekrarlama riskine göre takip eden hekim tarafından verilir. Genellikle, tedaviden belli bir süre önce tiroid ilacını kesip özel bir diyet yapmak gerekmektedir. Tedavi, etrafa radyasyon yayma olasılığı nedeni ile radyasyonu geçirmeyen bir ortamda verilir ve tedaviden sonra çevresindekilerin etkilenmesini önlemek amacıyla bir süre radyasyon tedbirleri alması gerekir. Tiroid ameliyatından sonra ömür boyu, hem vücudun tiroid hormonu ihtiyacını karşılamak hem de hastalığın tekrar etmesini önlemek amacıyla ağızdan tiroid hormonu tedavisi verilmektedir. Bunların dışında, tiroid kanseri izleminde radyoterapi ve kemoterapi gibi başka tedavilere çok nadir ihtiyaç duyulmaktadır.
