Çocuk sağlığı konusunda anne- babaları en çok endişelendiren konuların başında yüksek ateş geliyor. Ateş yükselmesi özellikle bazı durumlarda döngüsel bir hale gelebiliyor. Yılda 11-12 kez ateş atağı yaşayan, 28 günde bir bu atakları tekrarlanan çocuklarda akıllara periyodik ateş sendromunun da getirilmesi gerekiyor. Periyodik ateş sendromu tanısı, dikkatle gerçekleştirilen rutin çocuk muayenelerinde kolayca konulabiliyor.
Özellikle ilkokul çağına gelene kadar çocuklarda birçok hastalık görülebilmektedir. Çocuklar yılda ortalama 9 kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilmekte ve bunların büyük çoğunluğu viral kaynaklı olmaktadır. Bunun yanında sık ateşli hastalık geçiren çocuklarda, özellikle ateş döngüselse periyodik ateş sendromları akla gelmelidir. Çocuklarda gerçek anlamda döngüsel ateş yapan sendromlar içinde en sık görülenlerden biri olan PFAPA sendromu; yani periyodik ateş, aftöz stomatit, farenjit ve adenit olarak tanımlanmaktadır.
Bu sendromun en belirgin özelliği döngüsel ateş ataklarıdır. Çocukta ateş aniden başlamakta, 38.9-41 derece arasında seyretmekte, 3-6 gün arasında görülen ateş genellikle 7 günden uzun sürmemekte ve kimi zaman aniden düzelmektedir. Ateş döngüsü 26-30 gün arasında değişmekle birlikte ortalama 28 gün de bir olmakta ve yılda ortalama 11-12 ateş atağı gözlenmektedir. Bu tabloda çocuk sağlıklı görünmesinin yanı sıra normal büyüme ve gelişimini de sürdürmektedir. Ateşle birlikte çocuklarda ağız içinde aftöz ülserler görülebilmektedir. Kesin bir laboratuvar tanısı olmasa da, klinik olarak teşhis konulmakta ve en az üç ateş atağının tanımlanması gerekmektedir.
Periyodik ateş sendromunun etiyolojisi yani nedeni bilinmemektedir. Tek bilinen sık ateşli hastalık geçiren çocuklarda görülmesidir.
Üç ile altı gün arasında görülen 38.9-41 derece ateş, 28 günde bir olabilmektedir. Çocukta yılda 11-12 kez bu şekilde ateş atağı görülürse periyodik ateş sendromu düşünülmelidir. Kesin bir laboratuvar tanısı bulunmamaktadır. Teşhisi çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından hasta öyküsü alınarak ve ayrıntılı muayene ile konulmaktadır.
Ateş atağının steroid tedavisine yanıt vermesi bir tanı kriteri olarak kabul edilmektedir. Bu hastaların boğaz kültürlerinde genellikle beta-hemolitik streptokok mikrobu üremesi olmaz, üreme varlığı ise bu sendromun olmadığı anlamına gelmemelidir. En az 3 ateş atağı (7 günden kısa, düzenli ve periyodik), faranjit ve ağrılı boğaz şişliği ya da ağız içinde aftöz ülser, normal büyüme ve gelişmesi olan, ateş atakları arasında sağlıklı görünen çocuk varlığı ile tek doz steroid tedavisi sonucu semptomların düzelmesi gibi durumların varlığında PFAPA’nın düşünülmesi gerekir. Ateş atakları ortalama 4-8 yıl sürmekle birlikte çocuk büyüdükçe sıklığı azalır ve daha sonra kendiliğinden düzelmektedir.
