En yaygın nedeni viral enfeksiyon olan larenjit; tahriş, enfeksiyon veya aşırı kullanım nedeniyle ses kutusu olarak adlandırılan gırtlağın iltihaplanması durumudur. Kişinin ses telleri normal çalıştığında, düzgün bir şekilde açılıp kapanarak titreşim yoluyla ses üretirler. Ancak ses telleri enfeksiyon sonucu şişip larenjit meydana geldiğinde içinden geçen sesler bozulur. Bu durumun sonucu olarak ses daha zayıf veya boğuk gelir. En yaygın belirtisi ses kısıklığı olan larenjit genellikle tehlikeli bir durum oluşturmaz ve kendiliğinden geçer. Uzun süren kronik larenjit durumlarında ise altında yatan neden belirlenmeye çalışılır.
Larenjit, boğazı nefes borusuna bağlayan ses kutusunun (gırtlak) viral enfeksiyon, tahriş veya aşırı kullanım sonucu iltihaplanması ve şişmesidir. En sık görülen belirtisi ses kısıklığı olan larenjit genellikle tehlikeli bir durum değildir ve birkaç içinde kendiliğinden düzelir. Kısa sürede geçen larenjit akut larenjit, uzun süren larenjit ise kronik larenjit olarak ifade edilir.
Yaygın nedenleri arasında soğuk algınlığı, grip, asit reflü ve aşırı sigara kullanımı yer alan larenjit, genel olarak kişisel bakım önerileri ve dinlenme sonucu iyileşir ve kişinin sesi normale döner. Ses kısıklığının daha uzun sürdüğü kronik larenjit vakalarında ise doktor tarafından altında yatan farklı bir nedenin varlığı araştırılır.
Larenjit; etkisi kısa ve uzun süren larenjit şeklinde ikiye ayrılır. Etkisi kısa süren ve geçici kabul edilen larenjit çeşidi akut larenjit, daha şiddetli ve uzun süren ise kronik larenjit olarak adlandırılır.
Ses tellerinin aşırı kullanımı sonucu geçici bir şekilde meydana gelen larenjit türü akut larenjit olarak kabul edilir. Diğer yandan bir enfeksiyondan dolayı da oluşabilir.
Akut larenjite neden olan durumlar şöyledir:
Kronik larenjit ise ses tellerinin tahriş edici maddelere aşırı maruz kalması sonucu uzun süren ve şiddetli bir larenjit çeşididir.
Ses tellerinin tahriş olmasına bağlı gelişen kronik larenjitin nedenleri şunları içerir:
Bunlarla birlikte ayrıca ses tellerinin yaşlılığa bağlı değişimi de kalıcı ses kısıklığıyla birlikte boğaz ağrısı ve larenjit benzeri belirtiler meydana getirebilir.
Larenjit; ses tellerinin aşırı kullanımı, tahriş olması ve viral bir enfeksiyon kaynaklı meydana gelir. Özellikle enfeksiyon durumuna ise soğuk algınlığı ve grip sebebiyet verir. Bu sebeple belirtileri grip belirtileriyle de benzerlik gösterir. Yaygın görülen ilk belirtisi arasında ses kısıklığı yer alan larenjit belirtilerine ayrıca boğaz ağrısı, boğazda gıdıklanma hissi ve öksürük eşlik eder.
Larenjitin sık görülen ve yaygın kabul edilen belirtisi ses tellerinin aşırı kullanımına bağlı gelişen ses kısıklığıdır. Ses kısıklığının yanında enfeksiyona bağlı olarak boğaz ağrısı, boğazda gıdıklanma, kuru öksürük, boğaz kuruluğu ve konuşurken zorlanma da belirtiler arasında yer alır.
Viral enfeksiyona bağlı olarak ilk belirtisi ses kısıklığı olan larenjitin yaygın semptomları şunları içerir:
Larenjit belirtileri genellikle ani ve hızlı bir şekilde kendisini gösterir ve kısa süre içinde kendiliğinde geçer. Eğer özellikle ses kısıklığı uzun süre devam ediyorsa bu durum kronik larenjit işaretidir ve ses kısıklığının altında yatanın tespit edilmesi gerekir.
Larenjit olup olmadığının anlaşılması için ses kısıklığı, rahatsız edici kuru öksürük ve boğaz ağrısı gibi semptomlar size yardımcı olabilir. Bu semptomlar kısa süre içinde geçerse larenjit için tıbbi tedavi almanıza gerek kalmaz.
Larenjit teşhisinde faydalanılan yöntemler şu şekildedir:
Doktor tarafından boğaz incelemesi sonrası boğazdan örnek alınması işlemidir. Numune daha sonra mikrop büyümesini teşvik eden bir maddeyle işlenir. Enfeksiyona neden olan mikroplar bulunursa kültür pozitif olarak değerlendirilir.
Ses tellerinin daha iyi görülebilmesi için burna veya ağza endoskop adı verilen ince, esnek ve küçük bir kameralı tüp yerleştirilir.
Ses tellerinizde nodül veya yumru varsa, doktor küçük bir doku örneği alıp bunu analiz için bir patoloji laboratuvarına gönderebilir.
Larenjit genel olarak birkaç hafta içinde kendi kendine geçer. Bu süre zarfında ses tellerini dinlendirmek, bol su içmek ve bulunulan ortamın havasını nemlendirmek larenjitin geçmesi için önerilir. Ancak kronik larenjit olan kişiler antibiyotik tedavisi veya tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyabilir.
Kronik larenjit tedavileri; mide yanması, sigara veya aşırı alkol kullanımı gibi altta yatan nedenleri tedavi etmeyi amaçlar.
Antibiyotik ilaçlar: Antibiyotik ilaçlar genellikle viral enfeksiyona bağlı larenjiti tedavi etmek ancak altında yatan neden bakteriyel enfeksiyonsa antibiyotik ilaçlar işe yarayabilir.
Kortikosteroidler: Bazı durumlarda kortikosteroidler ses teli iltihabının iyileşmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bu tedavi yalnızca larenjit tedavisine acil bir ihtiyaç duyulduğunda kullanılır.
İlaçların yanı sıra ses terapisi de larenjit tedavisinde faydalanılan yöntemler listesine eklenebilir. Nadir olarak larenjit tedavisi ameliyat olmayı da içerebilir.
Ses tellerinin tahriş olmasının ve iltihaplanmasının önüne geçmek için kişisel olarak uygulanabilecek yollar söz konusudur.
Larenjiti önlemek için yapılması gerekenler şunları içerir:
