Göbek fıtığı genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilen, varlığında kişinin yaşam kalitesini düşürebilen bir sorundur. Genel cerrahi bölümünü ilgilendiren göbek fıtığı en çok kadınlarda görülür.
Göbek fıtığı, karın içeriğinin göbek deliğinin yakınındaki bölgelerde karın kaslarının arasından dışarı doğru çıkması ile ortaya çıkar. Göbek fıtıkları yaygındır ve tipik olarak zararsızdır. Göbek fıtıkları en çok bebeklerde görülür, ancak yetişkinleri de etkileyebilir. Bebekte, göbek deliğinin dışarı çıkmasına neden olan göbek fıtığı özellikle bebek ağladığında belirgin olabilir. Bu, göbek fıtığının klasik bir işaretidir. Çocukların göbek fıtıkları genellikle yaşamın ilk iki yılında kendiliğinden kapanır, ancak bazıları beşinci yıl veya daha uzun süre kalabilir. Yetişkinlik döneminde ortaya çıkan göbek fıtıklarının cerrahi olasılığı daha yüksektir.
Göbek fıtığı, göbek yakınında yumuşak bir şişlik veya çıkıntı oluşturur. Göbek fıtığı bebeklerde sık görülür. Göbek fıtığı olan bebeklerde şişkinlik ancak ağladıklarında, öksürdüklerinde veya zorlandıklarında görülebilir. Çocuklarda göbek fıtıkları genellikle ağrısızdır. Erişkinlik döneminde ortaya çıkan göbek fıtıkları karın ağrısına neden olabilir. Karın ağrısına neden olan göbek fıtığı günlük yaşamı zorlaştırabilir. Bazı durumlarda da fıtık boğulması olursa bu büyük bir risk oluşturabilir. Bu nedenle fıtık küçük bile olsa tedavi edilmelidir.
Göbek fıtığı belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Göbek deliğine yakın bölgelerde çıkıntı, şişlik
• Şişlik ve çıkıntı olan bölgede ağrı
• Mide bulantısı
• Fıtık nedeniyle hareket edememe durumu
• Dışkılayamama
• Dışkılama sırasında ağrı hissi
• Bazen mide bulantısıyla birlikte gelen kusma
• Şişlik olan kesimde baskı hissi
Anne ile bebek arasında kan alışverişini sağlayan kanala göbek kordonu denmektedir. Göbek kordonu, bebeğin karın iç duvarında yer alan bir açıklıkla dışarı doğru çıkar. Doğum gerçekleştiğinde göbek kordonu kesilir. Sonrasında kuruyup düşer. Göbek kordonunun dışarı çıkmasını sağlayan boşluk doğumdan bir süre sonra kapanır. Ancak bu boşluğun kapanması gecikince karın boşluğundaki yağ dokusu ya da bağırsaklar çıkıntı yapabilir. Genelde bu açıklık iki yaşa kadar kapanmış olur. Bu nedenlerde bebeklerde göbek fıtığı sık görülür. Ancak bazılarında bu durum gecikir. 5 yaşa kadar kapanmayan, yetişkinlikte çıkan göbek fıtıkları olabilir. Göbek fıtığının pek çok nedeni de olabilir. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:
– Fazla kilo
– Hızlı kilo alıp vermek
– Ağır spor
– Şiddetli öksürük
– Ani eğilip kalkmak
– Kronik kabızlık
– Çoğul gebelik
– Geçirilen karın cerrahileri
– Sık hamilelik
– Karın boşluğunda sıvı birikimi
– Uzun süreli periton diyalizi
Göbek fıtıkları en çok bebeklerde, prematüre doğumlarda, düşük doğum ağırlığıyla doğan bebeklerde görülebilir. Kadınlarda hamilelik faktörü nedeniyle daha fazla görülür.
Fiziki muayeneyle teşhis konulabilmektedir. Ancak tanıyı netleştirmek için ek tetkikler gerekebilmektedir. Bazen, özellikle aşırı kilolu hastalarda ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilmektedir. Eğer fıtıkta boğulma varsa hasta mide bulantısı, ateş, kusma, şiddetli ağrı ile hastaneye başvurur. Bunun yanında enfeksiyon şüphesi de oluşabileceğinden bazı kan testleri de istenebilmektedir.
Bebeklerdeki göbek fıtıklarının çoğu 2 yaşa kadar kapanabilir. Çocuk doktoru rutin muayenelerde bu fıtığı karın içine geri itebilir. Ancak bu ebeveynlerin kendisi tarafından yapılmaması gereken bir şeydir. Bazı kişiler fıtığın üzerine bir şeyler konulduğunda fıtığın kaybolabileceğine inanır ancak bu yanlıştır. Çünkü alttaki fıtık iltihaplanabilir. Yetişkinler için de göbek fıtığı büyürse ve çok ağrılı bir duruma gelirse komplikasyonları önlemek için ameliyat önerilmektedir. Ameliyatta göbek deliğinin yakınından küçük bir kesi yapılır, fıtıklaşmış doku karın boşluğuna itilir, karın duvarındaki açıklık kapatılır, fıtık genişliğine bağlı yamalar ile takviye yapılır . Göbek fıtığı ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Kısa süreli bir operasyondur. Hem açık hem de laparoskopik olarak operasyon yapılabilmektedir. Bu operasyonlarda sentetik yamalardan faydalanılır.
