Dudak derisinde oluşan, alt veya üst dudakta görülebilen dudak kanseri ileri cerrahinin yanında ileri onkolojik yöntemlerle tedavi edilebiliyor. En çok erkekleri etkilediği bilinen dudak kanserinde erken teşhis her kanserde olduğu gibi önem taşıyor.
Dudak kanseri dudak mukozası ve derisinde ortaya çıkan kötü huylu tümörlerdir. Dudak kanseri, üst veya alt dudağın herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir ancak en yaygın olarak alt dudakta görülür. Dudak kanserlerinin çoğu skuamöz hücreli karsinomlardır, yani cildin orta ve dış katmanlarında skuamöz hücreler olarak adlandırılan ince, düz hücrelerde başlarlar. Dudak kanseri risk faktörleri aşırı güneşe maruz kalma ve tütün kullanımını içerir. Yüzünüzü güneşten şapka veya güneş kremi ile koruyarak ve sigarayı bırakarak dudak kanseri riskinizi azaltabilirsiniz. Dudak kanseri tedavisinde genellikle kanserli dokuların çıkarılması için cerrahi yönteme başvurulur. Küçük dudak kanserleri için ameliyat, görünümünüz üzerinde minimum etkisi olan küçük bir prosedür olabilir. Daha büyük dudak kanserleri için daha kapsamlı cerrahi gerekebilir. Dikkatli planlama ve yeniden yapılandırma, normal yemek yeme ve konuşma yeteneğinizi koruyabilir ve ayrıca ameliyattan sonra tatmin edici bir görünüm elde edilebilir. İleri kanser tedavileri ve cerrahideki yöntemler sağlığı ve görünümü eski haline getirebilir. Tedavi seçenekleri hakkında mutlaka uzman bir hekimle konuşulmalı, tedavi yöntemleri erken dönemde belirlenmelidir.
Dudak kanserinin nedenleri sıklıkla merak edilir. Dudak kanserine neyin neden olduğu net olmamakla birlikte, bazı risk faktörleri vardır. Genel olarak kanser, hücrelerin DNA’larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde başlar. Hücrelerin bu değişikliklerle birlikte bölünme hızı artar. Böylece belli doku hücreleri de hızla çoğalır. Hızlı çoğalan bu hücreler bir araya gelerek tümörü oluşturur. Yaşam tarzı dudak kanseri riskini etkiler. Sigara içmek, diğer tütün ürünlerini kullanmak, aşırı alkol almak, doğrudan güneş ışığına maruz kalmak, açık renk cilde sahip olmak, erkek olmak, HPV enfeksiyonu ve 40 yaş üstü olmak da dudak kanseri sebepleri arasında yer almakla birlikte bunlar risk faktörleri arasında da sayılabilmektedir.
Dudak kanserinin belirti ve semptomları şunları içerir:
Dudak kanseri başlarda bir belirti göstermeyebilir. Rutin bir muayene esnasında hekimler dudak kanserini fark edebilir.
Dudak kanseri belirtileriniz veya semptomlarınız varsa, doktorunuza görünün. Hekimler, sorunlu bölgeyi kontrol etmek isteyecektir. Muayenede kişisel sağlık tarihiniz, sigara ve alkol geçmişi, geçirilen diş tedavileri, ailesel hastalık öyküsü, kullanılan ilaçlar da sorgulanır. Eğer dudak kanseri şüphesi varsa biyopsi yapılabilir. Bölgeden küçük bir örnek alınır ve bu örnek patoloji laboratuvarına gönderilir. Biyopsi sonuçları dudak kanseri olunduğunu doğrularsa hekimler genelde kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için bir dizi başka test yapabilir. Bu testler arasında MR, CT tarama, tam kan sayımı, PET/ CT, göğüs röntgeni yer alabilir. Teşhis sonrasında tedavi kısmına geçilir.
Dudak kanseri tedavi yöntemleri çok çeşitlidir. Dudak kanserinin tedavisi için şunlar uygulanır:
Ameliyat: Dudak kanserini ve onu çevreleyen sağlıklı doku marjını çıkarmak için cerrahi kullanılır. Cerrah daha sonra normal yeme, içme ve konuşma için dudağı onarır. Yara izini azaltmak için teknikler de kullanılır. Küçük dudak kanserleri için ameliyat sonrası dudağın onarılması basit bir işlem olabilir. Ancak daha büyük dudak kanserleri için dudağı onarmak için yetenekli plastik ve rekonstrüktif cerrahlara ihtiyaç duyulabilir. Rekonstrüktif cerrahi, doku ve cildin vücudun başka bir yerinden bir dokuyu dudağa taşıyabilir. Ortay çıkan defektif alan en az skar ve fonksiyon kaybı ile düzeltilir. Ayrıca, boyundaki kanserli lenf bezlerinin de çıkarılması gerekebilir. Bu durumda cerrahiye boyun diseksiyonu da eklenir.
Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi güçlü enerji ışınları kullanır. Radyasyon sadece dudağınıza yönelik olabilir veya boynunuzdaki lenf düğümlerine de yönelik olabilir. Hastalığın durumuna göre bu uygulama değişkenlik gösterir.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için güçlü ilaçlar kullanır. Dudak kanseri için kemoterapi bazen tedavinin etkinliğini artırmak için radyasyon tedavisi ile birlikte kullanılır. Vücudun diğer bölgelerine yayılmış ilerlemiş dudak kanseri vakalarında, belirti ve semptomları azaltmak için kemoterapi kullanılabilir.
Hedefe yönelik ilaç tedavisi: Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan belirli zayıflıklara odaklanır. Hedefe yönelik ilaç tedavileri bu zayıflıkları engelleyerek kanser hücrelerinin bitirilmesini sağlayabilir. Hedefe yönelik ilaç tedavisi genellikle kemoterapi ile birleştirilir. Bu tedavi şekli de hastalığın durumuna göre değişir.
İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizin kanserle savaşmasına yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Vücudunuzun hastalıklarla savaşan bağışıklık sistemi kansere karşı yetersiz kalabilir çünkü kanser hücreleri, bağışıklık sistemi hücrelerinden saklanmalarına yardımcı olan proteinler üretir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışır. Dudak kanseri için, kanser ilerlediğinde ve diğer tedaviler bir seçenek olmadığında immünoterapi de düşünülebilir.
