Bel soğukluğu, neisseria gonorrhoeae veya gonokok adı verilen bakterinin neden olduğu, cinsel ilişki ile bulaşan ve tedavi edilmediği takdirde kısırlığa neden olabilecek bir enfeksiyondur. Cinsel yolla bulaşan bel soğukluğu, çok eşli veya normal ilişki esnasında korunmayan kişilerde yaygın olarak görülür. Hem erkeklerde hem de kadınlarda görülen bel soğukluğu cinsel ilişkiden, anal veya oral seksin yanı sıra seks oyuncaklarını enfekte bir kişiyle paylaşmaktan bulaşabilir. Kadınlarda anormal vajinal akıntı ve pelvik ağrı, erkeklerde ise penisten gelen akıntıyla birlikte idrar sırasında ağrı ve yanma gibi belirtiler ortaya çıkaran bel soğukluğu, fark edildiği zaman kolay tedavi edilen bir durumdur ancak bazen hiçbir belirti vermediği için kalıcı ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bebeklerde de doğum sırasında görülebilen bel soğukluğu en sık olarak gözleri etkiler.
Gonore yani bilinen adıyla belsoğukluğu, neisserria gonorrhoeae(gonokok) isimli bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir hastalıktır.
Bazı vakalarda belirti göstermeden ciddi sağlık sorunları ve komplikasyonlara neden olabilen bel soğukluğu, belirti gösterdiğinde kadınlarda vajinal akıntı ve pelvik ağrı, erkeklerde ise penisten gelen sarı veya yeşil akıntının yanı sıra idrar sırasında yanmayla ortaya çıkar.
Belirtilerin ortaya çıkmasıyla birlikte fark edilen bel soğukluğu antibiyotik tedavisiyle iyileşebilir ancak belirti vermediği zaman fark edilmeme riski artar ve ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bel soğukluğuna yakalanmamak için ilişki sırasında korunmak gerekir. Korunmasız gerçekleşen ilişkiler sonrasında ise düzenli aralıklarla test yaptırılarak kontrol sağlanmalıdır.
Bel soğukluğu, cinsel ilişki sırasında neisserria gonorrhoeae isimli bakterinin anal, oral veya vajinal ilişki sonucu vücuda girmesiyle meydana gelir. Cinsel ilişki sırasında bel soğukluğunun bulaşması için kadın veya erkeklerde meni boşalmasının olmasına gerek yoktur. Bakteriler vücuda penis, vajina, ağız veya anüs yoluyla da girebilir.
Yıkanmamış veya kullanılmış kondomla birlikte cinsel içerikli oyuncakların paylaşılması da bel soğukluğunun bulaşma yollarındandır. Bazı doğumlarda, doğum sırasında bebeğe bile bel soğukluğu bulaşabilir. Bebeklere bulaşan bel soğukluğu en sık olarak gözleri etkiler.
Ağırlıklı olarak 25 yaş altı kadın ve erkeklerde görülen ancak her yaş grubundan bireyleri de etkileyebilen bel soğukluğu,
Riski artırabilecek ve bel soğukluğuna neden olabilecek faktörler şunlardır;
Belirti görülme sıklığının az olduğu bel soğukluğunda cinsel ilişki anında veya idrar yaparken yanma ya da ağrı, ateş, yara oluşumu ve anormal döküntü, vajina veya penisten koyu yeşil ya da sarı akıntı ve kadınlarda ara kanama tipik belirtiler arasında yer alır.
Enfekte olduktan 3-14 gün içinde ortaya çıkabilen en yaygın bel soğukluğu belirtileri şunlardır:
Bel soğukluğunun belirtileri ve semptomları arasında anal kaşıntı, rektumdan irin benzeri akıntı, tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan lekeleri ve idrar yaparken zorlanma yer alır.
Bel soğukluğunda testisler ve vajina iltihaplanabilir ve şişlik oluşabilir. Bu da kadın ve erkeklerde cinsel organda ağrı yaşanmasına neden olur. Ayrıca rahim veya fallop tüplerine yayılması durumunda kadınlarda hafif olabileceği gibi çok şiddetli ağrıya da neden olabilir.
Özellikle kadınlarda bel soğukluğuna bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonu da yaşanabilir ve bu durum daha fazla idrara çıkma ihtiyacı doğurabilir.
Belsoğukluğunda üretrada da iltihaplanma meydana gelir. Bu da kadınlarda ve erkeklerde idrar yaparken ağrı ve yanma oluşmasına neden olur.
Bel soğukluğunda ortaya çıkan iltihaplanma, mukus miktarının artmasına neden olur, bu da adet dönemleri arasında lekelenmeye ve hatta adet sırasında normalden daha ağır kanamaya neden olur.
Neisserria gonorrhoeae isimli bakterinin neden olmasına bağlı bel soğukluğu meydana geldiğinde kadınlar pelvik bölgede ağrı şikayeti yaşarlar.
Bel soğukluğu kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de meydana gelir. Erkeklerde görülen bel soğukluğunda penis bölgesinde sarı veya yeşil renkte akıntılar yaşanabilir.
Erkeklerin idrar sırasında yaşadığı ağrı veya yanma hissi, bel soğukluğunun işaretlerinden sayılır.
Gözleri de etkileyen bel soğukluğu, göz ağrısına, ışığa duyarlılığa ve bir veya iki gözde irin benzeri akıntıya neden olabilir.
Bel soğukluğuna bağlı olarak boğaz enfeksiyonunun belirti ve semptomları boğaz ağrısı ve boyunda şişmiş lenf düğümlerini içerebilir.
Bir veya daha fazla eklem bakteri (septik artrit) ile enfekte olursa, etkilenen eklemler özellikle hareket sırasında sıcak, kırmızı, şiş ve aşırı derecede ağrılı olabilir.
Bel soğukluğuna neden olan bakteri kan dolaşımı yoluyla yayılabilir ve eklemler dahil vücudun diğer kısımlarını enfekte edebilir. Ateş başta olmak üzere döküntü, cilt yaraları, eklem ağrısı, şişlik ve sertlik olası belirtilerdir.
Erkeklerin yaşadığı bel soğukluğu, genellikle peniste sarı veya yeşil renkli akıntıyla ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma hissi, ağrı,penis ucunda kızarıklık, testislerde ağrı ya da şişlik gibi şikayetler de bel soğukluğu semptomları arasındadır.
Genel olarak erkeklerde bel soğukluğu şu belirtilerle ortaya çıkar:
İdrar yaparken yanma, ağrı, vajinal akıntı, genital alanda kaşıntı, vajinal kanama, cinsel ilişki sonrasında ya da adet dönemi dışında olan kanamalar, cinsel ilişki esnasında ağrı, yanma ve karın ağrısı bel soğukluğunun klinik belirtileri olarak gösterilir.
Erkeklerde idrar kanalından, kadınlarda rahim ağzından, rektum ve boğazdan örnek alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesi ve kültürünün yapılması ile bel soğukluğu tanısı koyulur. Ayrıca bel soğukluğu olup olmadığını belirlemek için sürüntü örneğinin analizi yapılır.
Örnekler şu şekilde toplanabilir:
İdrar tahlili: İdrar tahlili, üretradaki bakterileri tanımlamaya yardımcı olabilir.
Etkilenen bölgelerden alınan sürüntü örneği incelemesi: Boğaz, üretra, vajina veya rektumdan pamuklu çubuk yardımıyla alınan örnekler laboratuvarda incelenir.
Bel soğukluğu, bakteriler yoluyla oluştuğu için antibiyotikler ile tedavi edilir. Antibiyotikler iğne ya da hap şeklinde alınabilir ve mutlaka doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Mutlaka eş tedavisi uygulanmalıdır.
Tedavi edilmeyen bel soğukluğu, aşağıda yer alan ciddi sorunlara neden olabilir:
Bel soğukluğu rahim ve fallop tüplerine yayılarak pelvik inflamatuar hastalığa (PID) neden olabilir. PID, tüplerin yaralanmasına, gebelik komplikasyonları riskinin artmasına ve kısırlığa neden olabilir. PID acil tedavi gerektirir.
Bel soğukluğu, testislerin sperm kanallarının bulunduğu arka kısmında küçük, kıvrımlı bir tüpün (epididim) iltihaplanmasına (epididimit) neden olabilir. Tedavi edilmeyen epididimit kısırlığa neden olabilir.
Bel soğukluğuna neden olan bakteri kan dolaşımına yayılabilir ve eklemler dahil vücudun diğer kısımlarına bulaşabilir. Ateş, kızarıklık, cilt yaraları, eklem ağrısı, şişme ve sertlik olası sonuçlardır.
Bel soğukluğuna sahip olmak, kişileri AIDS’e yol açan virüs olan insan immün yetmezlik virüsü (HIV) enfeksiyonuna karşı daha duyarlı hale getirir. Hem bel soğukluğu hem de HIV’i olan kişiler, her iki hastalığı da eşlerine daha kolay geçirebilirler.
Doğum sırasında annelerinden bel soğukluğu geçiren bebeklerde körlük, kafa derisinde yaralar ve enfeksiyonlar gelişebilir.
