Balık pulu hastalığı (iktiyozis vulgaris) ismini Yunanca’da balık cildi anlamına gelen iktiyozis kelimesinden almaktadır. Balık pulu hastalığı yani iktiyozis vulgaris ailesel geçiş özelliği nedeniyle genetik bir hastalık olmasına rağmen, altta yatan farklı hastalık ve durumlara bağlı olarak sonradan edinilen tipleri de mevcuttur. Çoğu hasta filagrin geninde bir mutasyona sahiptir. Konjenital yani doğumsal iktiyoz vulgaris olarak da adlandırılan kalıtsal tip, ilk olarak erken çocukluk döneminde ortaya çıkar ve iktiyoz vulgaris vakalarının %95’inden fazlasını oluşturur. Balık pulu hastalığında (iktiyoz vulgaris) ciltte yaşanan sorunlar şiddetli tutulum olan olgularda doğumla birlikte de başlayabilir. Balık pulu (iktiyozis vulgaris) hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte uygulanan tedaviler hastalığın ilerlemesini durdurmaya ya da şikayetleri azaltmaya yöneliktir.
Balık pulu (iktiyozis vulgaris) hastalığında genetik nedenlerle ya da yaşanan farklı rahatsızlıklara bağlı olarak cildin nem tutan koruyucu bariyeri bu özelliğini kaybedebilmektedir. Aynı zamanda yeni deri hücreleri çok hızlı üremeye başlarken, eskiyen deri hücreleri de çok yavaş dökülmektedir. Bu durum ciltte pullu görünümde bir birikime neden olmaktadır. Hastaların cildinde ortaya çıkan görüntü balık cildine benzediği için bu durum balık pulu hastalığı olarak ifade edilmektedir. Balık pulu hastalığı nadir görülen bir rahatsızlıktır ve genellikle hafif geçirilmektedir. Ancak şiddetli balık pulu hastalığı ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Hafif seyreden balık pulu hastalığı aşırı kuru cilt ile karıştırılabildiği için teşhiste bazı gecikmeler ya da zorluklar olabilmektedir.
Hastalık tüm ırklarda ve her iki cinsiyetten insanlarda bulunur. Kalıtsal iktiyoz vulgaris oldukça yaygındır. 250 çocuktan 1’inde kalıtsal iktiyoz vulgaris olabilir. Öte yandan, edinilmiş iktiyoz vulgaris nadirdir ve neredeyse yalnızca yetişkinlerde bulunur.
Kalıtsal iktiyozda, genellikle etkilenen kişinin ebeveynlerinden en az biri, bir çocukla aynı kuru, pullu cilde sahiptir. Otozomal dominant bir şekilde kalıtım görülür yani etkilenen bir ebeveynin her çocuğunun kalıtsal iktiyoz vulgaris geçirme olasılığı %50’dir.
Balık pulu hastalığında iktiyozis vulgaris) cildin doğal dökülme süreci yavaşlamaktadır. Bu durum cilt tabakasında fazla protein birikmesine yol açmaktadır.
Balık pulu hastalığı (iktiyozis vulgaris) belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Balık pulu hastalığı (iktiyozis vulgaris) olan birçok hastada aynı zamanda egzama gibi cilt sorunları da görülebilmektedir.
Balık pulu hastalığı genetik geçişli bir cilt problemi olarak bilinmektedir. Ancak sonradan farklı rahatsızlıklara bağlı olarak da gelişebilmektedir. Balık pulu hastalığının kalıtsal formuna sahip çocuklar doğumda normal bir cilt görünümüne sahip olabilirler. Bu çocuklarda rahatsızlık daha çok ilk birkaç yıl içinde ortaya çıkabilmektedir. Sonradan ortaya çıkan yani edinilen balık pulu hastalığına tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte bazı hastalıkların risk oranını artırdığı düşünülmektedir. Sonradan ortaya çıkan balık pulu hastalığı (İktiyozis vulgaris) için risk faktörlerini artıran durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Balık pulu hastalığı Dermatoloji (Deri ve zührevi hastalıkları) uzmanı tarafından muayene ile teşhis edilebilmektedir. Ancak balık pulu hastalığı bazen çok hafif seyredebildiği için, normal kuru cilt veya farklı cilt hastalıklarıyla karıştırılabilir. Diğer deri hastalıklarını eleyebilmek için balık pulu hastalığı teşhisinde bazen deri biyopsisi ya da gen testi uygulanabilmektedir ancak diğer kalıtsal iktiyoz formları düşünülmedikçe genetik test genellikle yapılmaz.
Balık pulu hastalığının günümüzde kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Uygulanan tedaviler balık pulu hastalığının ilerlemesini durdurmaya ya da şikayetleri azaltmaya yöneliktir. Ancak farklı rahatsızlıklara bağlı olarak sonradan edinilmiş balık pulu hastalığında altta yatan nedene yönelik tedavilerden sonra hastalık gerileyebilmektedir.
Balık pulu hastalığı tedavisinde uygulanan yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
