Ensefalopati, kafaya alınan darbe, toksin, kalp durması veya beyne oksijen gitmesini engelleyen herhangi bir nedenle beynin çalışma biçimindeki değişikliğe bağlı, kafa karışıklığı ve tedirginliğe neden olan bir durumdur. Geçici veya kalıcı olabilen ensefalopati, hipoksik iskemik ve hepatik ensefalopati olmak üzere iki gruba ayrılır. Enfeksiyon, beyin travması, beyin tümörü, inme ve çeşitli nedenler sonucu meydana gelen ensefalopati, kişide yaygın olarak hafıza kaybı, bilinç bozukluğu, uykulu olma hali ve agresiflik gibi belirtiler ortaya çıkarır. Ensefalopati için uygulanacak tedavi yöntemi ise genellikle altta yatan nedene bağlı olarak gerçekleşir.
Ensefalopati, beyni etkileyen herhangi bir sorun ya da hastalığın beynin çalışma biçiminde yarattığı işlev bozukluğu için kullanılan bir terimdir. Beyin fonksiyonlarında kalıcı ya da geçici bozulmayı ifade eder. Tek bir hastalık olmayan ensefalopati, çeşitli nedenlere bağlı şekilde ortaya çıkan bir dizi bozukluktur.
Beyin yapısında yaşanan bu değişimlerin sebepleri arasında ise enfeksiyon, kafa travması, beyin tümörü, inme, vitamin eksikliği ve düzensiz beslenme gibi faktörler yatar. Beyin yapısında yaşanan bu değişimler kafa karışıklığı ve hafıza kaybı gibi zihinsel değişikliklere ve daha ağır vakalarda komaya neden olabilir.
Söz konusu belirtilerle karşılaşıldığında doktora başvurmak büyük önem arz eder çünkü ensefalopati, tedavi edilmediğinde kalıcı beyin hasarına neden olabilir.
Ensefalopati, beyin yapısında birtakım sağlık sorunlarına bağlı olarak meydana gelen hasar ve bozulmalar sonucu oluşur. Bu hasar ve bozulmalara genel olarak enfeksiyon, kafa travması, beyin tümörü ve inme gibi sağlık sorunları neden olur.
Ensefalopatiye neden olan durumlar genel olarak şöyledir:
Spesifik nedenler dışında bazı ensefalopati vakalarında altta yatan neden belli değildir.
Ensefalopati başta hipoksik iskemik ve hepatif ensefalopati olmak üzere kendi içinde türlere ayrılı ve bu türler ensefalopatinin sebep olduğu durumlara ve vakanın şiddetine bağlı olarak değişir.
Özellikle yetişkinlerde kalp durması veya beyindeki oksijen kaybı sonucu oluşan beyin hasarı hipoksik iskemik ensefalopati olarak adlandırılır.
Hepatik ensefalopati, siroz gibi şiddetli ve ciddi karaciğer hastası olan kişilerde meydana gelen beyin yapısındaki bozulmaları ifade eder.
Anormal şekilde işleyen bir bağışıklık sistemi olduğunda bu durum hashimoto ensefalopatiyi ortaya çıkarır.
Kişinin metabolizmasını etkileyen altta yatan bir durum sonucunda metabolik ensefalopati meydana gelir.
Kafaya tekrar tekrar alınan travmatik darbeler sonucunda kronik travmatik ensefalopati yaşanır.
Ensefalopati, beyin yapısında meydana gelen bozulmalara bağlı olarak kişide hafıza kaybı, bilinç bulanıklığı, konsantrasyon bozukluğu ve uyku hali gibi semptomlar gösterir.
Aşağıda yer alan belirtiler ensefalopati durumuyla ilişkilidir:
Bazı şiddetli ensefalopati vakaları kişiyi koma durumuna da sokabilir. Yukarıda yer alan ve özellikle ciddileşen ensefalopati belirtiler için vakit kaybetmeden doktora başvurmanız gerekir.
Ensefalopati için öncelikle kişinin hastalık geçmişi, belirtileri ve varsa kullandığı ilaçlar sorulur. Bu sorular ve gerçekleşen fiziksel muayene sonrası ensefalopati tanısı için birtakım görüntüleme testlerine ihtiyaç duyulur.
Aşağıda yer alan testlerden, ensefalopati teşhisinde yararlanılır:
İsmi geçen görüntüleme testleri, ensefalopati teşhisinde faydalanılan yöntemlerdendir. Teşhisin ardından altta yatan nedene bağlı olarak ensefalopati tedavisine başlanır.
Ensefalopati için kişinin ihtiyaç duyduğu tedavi yöntemi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir.
Ensefalopatiye neden olan faktör belirlendikten sonra şu tedavi yöntemleri uygulanabilr:
Ensefalopatinin önlenmesi için kişinin günlük hayatında uyması gereken bazı kurallar söz konusudur. Bunların başında kafa travmalarına maruz kalmamak, aşırı alkolden kaçınmak, sağlıklı beslenmek ve spor yapmak gelir.
Ensefalopatiyi önlemek için aşağıda yer alan rutinleri hayatına dahil etmeniz gerekir:
