Spinal stenoz ( Belde kanal daralması)

Bacaklarda uyuşukluk, kas krampları, güçsüzlük, uyuşma ve ağrı gibi belirtilerle ortaya çıkan belde kanal daralması, ileri yaş hastalığı olarak bilinmekle birlikte her yaş grubunda yaşanabilmektedir. Fizik tedavi, çeşitli ilaçlar ve enjeksiyon uygulaması gibi cerrahi dışı yöntemler belde kanal daralması tedavisi için ilk uygulanacak metotların başında gelmektedir. Bu tedavilerden fayda göremeyen ve günlük yaşamı olumsuz yönde etkilenen hastalar için ise cerrahi müdahaleler ön plana çıkmaktadır.

Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail Oltulu, belde kanal daralması ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

BELDE KANAL (SPİNAL STENOZ) DARALMASI NEDİR?

Omurga, kemik yapılar ve aralarında bulunan disk denilen yumuşak dokulardan birbirlerine bağlanmaktadır. Omuriliği koruyan ve çevreleyen kemik yapıdaki omurga içerisinde bir kanal içermektedir. Bu kanalın içinden omurilik geçmektedir. Omuriliği içinde geçtiği bu kanalın çeşitli nedenlerle daralmasına Spinal stenoz yani belde kanal daralması denir.

BELDE KANAL DARALMASI (SPİNAL STENOZ) NEDENLERİ NELERDİR?

Omuriliğin geçtiği kanal farklı nedenlerle daralabilmektedir. Damarların iç hacminin çeşitli nedenlerle daralması gibi omuriliğin içinden geçtiği kanal da daralabilmektedir.

Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;

• Omurgayı oluşturan omurlar arasındaki disklerin zamanla yıpranıp bozulması sonrasında kanal içine doğru bası yapması.
• Omurlar arasındaki eklem kıkırdaklarının zamanla aşınıp kireçlenme oluşması belde kanal daralmasına neden olabilmektedir. Meydana gelen kireçlenme dokuları kanal içine bası yapabilmektedir.
• Travmalar sonucunda belde kanal daralması oluşabilmektedir.
• Tümör ya da farklı hastalıklara bağlı olarak belde kanal daralması yaşanabilmektedir.
• Genetik faktörler belde kanal daralması nedenleri arasındadır.

BELDE KANAL (SPİNAL STENOZ) DARALMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Belirtilerinin benzerliği yüzünden belde kanal daralması çoğu zaman bel fıtığı ile karıştırılabilmektedir. Belde kanal daralması hiçbir belirti vermeden de ilerleyebilmektedir. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir.  

• Bacaklarda uyuşukluk
• Kas krampları
• Güçsüzlük
• Uyuşma
• Ağrı
• Çok tipik bulgusu ciddi bel kanalı darlıklarında özellikle ayakta durma ve yürümeyle şiddetli bacak ağrısı kramplar oluşmasıdır.
• Hastanın yürümeyi durdurup dinlenme ihtiyacı duyması bel kanalı daralması belirtileri arasındadır.
• Hasta dinlendiğinde ya da öne doğru eğildiği zaman şikayetlerde azalma yaşanması bel kanalı daralmasını akla getirmektedir. Şikayetlerin azalması nedeniyle bazı hastalar öne doğru eğilerek yürümeyi tercih etmektedir.
• İleri aşama bel fıtıklarında olduğu gibi, belde kanal daralması hastalarında da idrar ve büyük tuvaleti tutamamak gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. 

BELDE KANAL DARALMASI (SPİNAL STENOZ) TEŞHİSİ NASIL KONULUR?

Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) teşhisinde hastanın hikayesi çok önemlidir. Klinik muayene ve hastanın şikayetleri değerlendirildikten sonra radyolojik görüntülemelerle teşhis netleştirilebilir. Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntülemeleri ile belde kanal daralması teşhisi rahatlıkla konulabilmektedir.

Klinik muayenede hastaların en çok dile getirdiği şikayetlerin başında yürüyüş mesafelerinin kısalması, yürüyüş sırasında durarak dinlenme ihtiyacı hissedilmesi vardır. Hastalar eğilerek yürüdükleri zaman şikayetlerinin azaldığını dile getirmektedir. Hastaların postürleri yani duruşları ilerleyen aşamalarda değişmektedir.

BELDE KANAL DARALMASI (SPİNAL STENOZ) TEDAVİSİ NASILDIR?

Belde kanal daralmasının tedavisi hastanın genel durumu ve hastalığın evresine göre farklılık gösterebilmektedir. Belde kanal daralması (Lomber dar kanal) ile evre değilse cerrahi dışı tedaviler ön plana alınmaktadır.

• Fizik tedavi ile hastaların bel bölgesi kasları güçlendirilerek esneklik kazandırılır. İleri evre olmayan bel kayması hastalarında fizik tedavi uygulamaları ile şikayetler kontrol altına alınabilir.
• Anti inflamatuar ağrı kesici ilaçlar kullanılarak bel kayması semptomları azaltılabilmektedir.
• Özellikle cerrahi tedaviye uygun olmayan hastalarda enjeksiyon tedavileri olumlu sonuçlar vermektedir. Belde kanal daralması olan bölgeye enjeksiyonla kortizon ya da benzeri ilaçlar verilerek enflamasyon azaltılmaktadır. Enjeksiyon tedavileri senede 3 kez tekrarlanabilmektedir.
• Cerrahi dışı tedavilerden fayda göremeyen, ağrıları kontrol altına alınamayan ya da nörolojik anlamda ileri derece kas gücü kaybı olan hastalarda belde kanal daralması ameliyatı ile tedavi edilebilmektedir.