Kontakt dermatit, bir maddeyle doğrudan temas sonucu veya ona karşı alerjik reaksiyondan kaynaklanan kaşıntılı bir döküntüdür. Döküntüler bulaşıcı değildir ancak zaman zaman rahatsız edici olabilir.Kozmetikler, kokular, mücevherler ve bitkiler gibi birçok madde bu reaksiyona sebebiyet verebilir. Döküntü sıklıkla temas ve maruz kalınmasından sonraki günler içinde ortaya çıkar. Kontakt dermatiti başarılı bir şekilde tedavi etmek için reaksiyonun nedeninin belirlenmesi ve bu durumlardan uzak durulması gerekir. Reaksiyona neden olan maddeden kaçınırsanız döküntü genellikle 2 ila 4 hafta içinde iyileşir.
Kontakt dermatit, bir kimyasalla veya başka bir maddeyle temas sonucu tetiklenen ve kaşıntılı döküntüyle ortaya çıkan bir egzama türüdür. Kişi cildi tahriş eden bir madde, organizma, nesne veya kimyasalla temas ederek kontakt dermatite yakalanır.
Kontakt dermatit, soruna neden olan maddenin tanımlanması ve kaçınılması durumunda genellikle iyileşir veya tamamen ortadan kalkar. Ayrıca semptomları hafifletmeye yardımcı olacak tedaviler de mevcuttur.
Bebeklerden yetişkinlere kadar her yaştan kişiyi etkileyebilen bir durum olan kontakt dermatit riski bazı meslek gruplarında daha yüksektir.
Kontakt dermatite yakalanma riski yüksek olan meslek grupları şöyledir:
Kontakt dermatit, cildi tahriş eden veya alerjik reaksiyonu tetikleyen bir maddeye maruz kalınması sonucu meydana gelir. Bu madde bilinen binlerce alerjen veya tahriş edici maddeden kaynaklanabilir. Çoğu zaman insanlarda tahriş edici ve alerjik reaksiyonlar aynı anda görülür. Kontakt dermatit türleri arasında tahriş edici kontakt dermatit en sık görülen tür olarak bilinir.
Kontakt dermatite neden olan durumlar şunları içerir:
Kontakt dermatik, kendi içinde irritan kontakt dermatit ve alerjik kontakt dermatit olarak ikiye ayrılır.
Vücudunuzun hoşlanmadığı bir maddeye (alerjene) karşı alerjik reaksiyon göstermesi alerjik kontakt dermatit olarak tanımlanır. Yaygın alerjenler arasında mücevher metalleri (nikel gibi), kozmetik ürünler, kokular ve koruyucular bulunur. Kaşıntılı döküntülerin ortaya çıkması ve bunlara maruz kaldıktan sonra birkaç gün sürebilir.
Tahriş edici kontakt dermatit olarak da adlandırılan irritan kontakt dermatit, en sık görülen kontakt dermatit türüdür. Bu dermatit türü ağrılı döküntü, tahriş edici bir maddeye tepki olarak hızla ortaya çıkma eğilimindedir. Yaygın tahriş edici maddeler arasında deterjanlar, sabun, temizleyiciler ve asit bulunur.
Kaşıntılı döküntü, kontakt dermatitin en yaygın görülen belirtisi olarak karşımıza çıkar. Kaşıntılı döküntüyle birlikte koyu lekeler, pullu cilt ve kabarcıklar da kontakt dermatit belirtileri arasındadır.
Kaşıntılı döküntüyle ortaya çıkan kontakt dermatit belirtileri şunları içerir:
Kontakt dermatit vakalarında en yoğun ve şiddetli reaksiyon genellikle temas edilen bölgede yaşanır. Birçok cilt rahatsızlıklarıyla benzer belirtiler gösteren kontakt dermatit için dermatoloji uzmanına başvurmanız gerekebilir.
Doktor tarafından fizik muayene yapıldıktan ve belirtiler gözden geçirildikten sonra kontakt dermatit tanısı konulabilir. Tahriş edici kontakt dermatitin nedenini belirlemek için genellikle yama testi olarak da bilinen alerji testi yapılır. Yama testi için doktor cilde yapışkan bir yama yerleştirir. Bu yama yaygın alerjenlerle kaplanmıştır. Yamayı çıkarıldığında, yamadaki alerjenlerin ciltte alerjik bir reaksiyonu tetikleyip tetiklemediği belirlenir.
Ayrıca nadir de olsa, cilt döküntüsünden doku örneği alıp mikroskop altında incelenmek üzere bir cilt kültürü veya biyopsi yapılabilir.
Kontakt dermatit tedavisi hem alerjik hem de irritan kontakt dermatit için aynı şekilde uygulanır. Kontakt dermatit tedavisi şunları içerir
Alerjenlerden kaçınmak: Kızarıklığa sebep olan alerjen durumlardan uzak durmak kontakt dermatit tedavisinin başında gelir.
Şişlik ve kaşıntıyı hafifletmek için ilaç kullanmak: İlaçlar arasında reçetesiz satılan kaşıntı önleyici kremler, topikal veya oral antihistaminikler, kortikosteroid kremler veya oral bir steroid olan prednizon bulunabilir. İmmünosupresan ilaçlar ise nadir olarak tercih edilir.
