Vücudun kalsiyumu emmesine yardımcı olan D vitamini eksikliği sonucu kemik gücü ve sertliğinin yitirilmesi durumu osteomalazi (kemik yumuşaması) olarak tanımlanır. Daha çok ileri yaşlarda görülen bir hastalık olan osteomalazi, çocuklarda görüldüğünde bu duruma raşitizm adı verilir. Kanda yeterli miktarda kalsiyumun bulunmaması ve D vitamini yetersizliği sebebiyle ortaya çıkan osteomalazi, kişide kemik ve kalça ağrısı, kemik kırıkları ve kas güçsüzlüğü gibi yaygın belirtiler ortaya çıkarır.
Osteomalazi; kemiklerin yumuşaması olup, vücudun kalsiyumu emmesine yardımcı olan D vitamini eksikliği nedeni ile ortaya çıkar. Osteomalazi de kemikler olması gerektiği gibi sertleşemez, bu da kemiklerde kolay kırılmalara neden olur. Kalsiyum kaybı ile kemiklerin yumuşaması daha çok yetişkinlerde görülür. Çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen kemik bozuklukları ise raşitizm olarak tanımlanır.
Düşük kalsiyum seviyesi ve D vitamini yetersizliğine bağlı şekilde gerçekleşen osteomalazi genellikle osteoporozla karıştırılır ancak iki hastalık aynı şey değildir. Osteomalazi yetişkinlerde aşırı D vitamini eksikliği sonucu görülür ve kemiklerde yumuşama meydana gelir. Bu durum ağrı, kas gücü kaybı ve kemikte çatlak tarzı küçük kırıklara sebebiyet verir. Osteoporozda ise kemikte yumuşama yerine gücünde kayıp ve kalitesinde bozukluk yaşanır.
Osteomalazi hastalığı, vücuttaki aşırı D vitamini eksikliği sebebiyle meydana gelir. Özellikle yetişkin ve kadınlarda görülen, kalsiyumu emmeye destek olan D vitamini düzeyinin yetersiz olması sonucu yaşanan osteomalazi, kemik dokusunun zayıflaması ve kemiklerin daha kolay kırılmasına sebebiyet verir. D vitamini eksikliği yaşanmasının en temel sebebi ise yeterli güneş ışığına maruz kalınmamasıdır.
D vitamini eksikliğiyle birlikte osteomalazi nedenleri şunları içerir:
Osteomalazi hastalığının yaygın olarak görülen ilk bulguları arasında kemik ve kalçada ağrı, kolay kırılan kemikler ve kas güçsüzlüğü yer alır. Bu belirtiler sonucu hastalar genellikle yürümekte zorluk çeker. Çoğunlukla yetişkin kişiler, kadınlar ve hamilelerde daha sık rastlanır.
Genel olarak osteomalazi belirtileri şu şekildedir:
Yaygın olarak görülen bu belirtiler dışında bazı osteomalazi vakaları herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak yukarıda belirtilen semptomların yoğun yaşandığı durumlarda doktora başvurmanız tavsiye edilir.
Osteomalazi teşhisi için hastalığın en temel sebebi olan D vitamini düzeyinin belirlenmesi için kan ve idrar testleri istenir. Kan testi dışında kişinin kemik yapısına bakmak için röntgen gibi görüntüleme testleri uygulanır ve kemik sağlığı kontrol edilir. Bunların yanı sıra kemiklerdeki kalsiyum ve fosfat miktarını test etmek için kemik mineral yoğunluğu taramaları da doktor tarafından istenebilir.
Çok nadir olarak istenen kemik biyopsisi de osteomalazi teşhisinde faydalanılan yöntemlerden biri olarak sayılabilir. Kemik biyopsisi, kişinin kemik dokusundan parça alınarak gerçekleştirilen bir işlemdir.
Yapılan teşhis sonrası osteomalazi olduğu belirlenen hastalar için öncelikle D vitamini ve kalsiyum takviyesi önerilir. Yapılan testlerle D vitamini eksikliği tespit edilen kişilerde kemik yapılarının bozulması genellikle D vitamini düzeyine bağlı olarak gerçekleşir. Bu durumun önüne geçmek için de D vitamini ve kalsiyum seviyesinin yükseltilmesi amaçlanır. Bunun için kişinin daha fazla güneş ışığına çıkması önerilir.
Vitamin ve mineral takviyeleri ise enjeksiyon ve oral yollarla kişiye uygulanabilir. Bu yöntemler dışında hastanın beslenme listesine D vitamini açısından yüksek besinleri eklemesi de vitaminleri doğal yollarla vücuda alması anlamına gelir.
D vitamini değeri yüksek besinler şöyledir:
Şiddetli osteomalazi vakalarında kemiklerde oluşan çatlak, kırıkların iyileştirilmesi için bazı durumlarda cerrahi operasyonlara başvurulduğu da olabilir. Diğer yandan dişlerde oluşan sağlık sorunlarının tedavisi için de diş hekimliği uygulamaları yapılabilir.
